Aktualny
Zobacz inne wersje:

Całoroczny urlop zdrowotny nie zawsze pozbawi nauczyciela urlopu wypoczynkowego

Dariusz Dwojewski

Autor: Dariusz Dwojewski

Data aktualizacji dokumentu: 13 sierpnia 2025
Całoroczny urlop zdrowotny nie zawsze pozbawi nauczyciela urlopu wypoczynkowego. Na zdjęciu: nauczyciel podczas wizyty u lekarza

Urlop dla poratowania zdrowia wcale nie musi oznaczać utraty prawa do wypoczynku w danym roku. W niektórych sytuacjach nauczyciel, mimo długotrwałego korzystania z urlopu zdrowotnego, nadal może wykorzystać pełny wymiar urlopu wypoczynkowego. Kluczowe jest to, czy w placówce ustalono plan urlopów oraz kiedy dokładnie urlop zdrowotny przypadał w stosunku do przewidzianego terminu urlopu wypoczynkowego. Z tego artykułu dowiesz się, w jakich przypadkach dyrektor musi udzielić niewykorzystanej części urlopu, a kiedy przepisy pozwalają na jego „pochłonięcie” przez urlop zdrowotny. To praktyczne omówienie przyda się szczególnie dyrektorom szkół i przedszkoli, aby uniknąć sporów z nauczycielami i błędów w rozliczaniu urlopów.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

  • Kiedy urlop zdrowotny w szkole feryjnej powoduje utratę prawa do urlopu wypoczynkowego.
  • Jak wygląda sytuacja w placówkach nieferyjnych i kiedy dyrektor musi wyznaczyć nowy termin urlopu.
  • Czy w przypadku braku planu urlopów nauczyciel zachowuje pełny wymiar wypoczynku.
  • Jak orzecznictwo Sądu Najwyższego wpływa na interpretację przepisów w tym zakresie.
  • W jakich sytuacjach roczny urlop zdrowotny powoduje całkowitą utratę prawa do urlopu wypoczynkowego.

Szkoły feryjne: prawo do urlopu uzupełniającego (art. 66 ust. 1 KN)

W szkołach feryjnych nauczycielowi przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii szkolnych, jednak nie krótszym niż 56 dni w ciągu roku.
Jeżeli w czasie ferii nauczyciel przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia i w efekcie nie wykorzystał co najmniej 56 dni wypoczynku, ma prawo do urlopu uzupełniającego w wymiarze brakujących dni.

Przykład

Nauczyciel przebywał na urlopie zdrowotnym przez 40 dni wakacji i całe ferie zimowe. W okresie letnim udało mu się zrealizować tylko 20 dni urlopu wypoczynkowego.
→ 56 − 20 = 36 dni urlopu uzupełniającego do wykorzystania w roku szkolnym.

W szkołach feryjnych nie można więc mówić o „pochłonięciu” urlopu przez urlop zdrowotny. Zawsze należy sprawdzić, czy w danym roku nauczyciel miał możliwość 56 dni wypoczynku.

Placówki nieferyjne – jasne przepisy od 2018 r.

Od 1 stycznia 2018 r. obowiązuje art. 66a KN, który wprost wskazuje, że w placówkach nieferyjnych urlop wypoczynkowy ulega przesunięciu, jeśli nauczyciel nie może go rozpocząć lub kontynuować z powodu m.in.:

  1. choroby,
  2. odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
  3. ćwiczeń wojskowych, przeszkolenia wojskowego lub terytorialnej służby wojskowej rotacyjnej,
  4. urlopu macierzyńskiego lub uzupełniającego,
  5. urlopu dla poratowania zdrowia.

Oznacza to, że nauczyciel powracający z urlopu zdrowotnego ma prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego, niezależnie od czasu jego trwania w danym roku.

Sytuacja przed 1 stycznia 2018 r.

Do końca 2017 r. w KN brakowało wprost wymienionego urlopu zdrowotnego w katalogu przesłanek do przesunięcia urlopu w placówkach nieferyjnych, jednak obowiązywał art. 165 k.p. z katalogiem otwartym („w szczególności”). W praktyce oznaczało to, że również wtedy nie było podstaw do obniżania wymiaru urlopu wypoczynkowego po powrocie z urlopu zdrowotnego.

Całoroczny urlop zdrowotny

Jeżeli nauczyciel przebywał na urlopie dla poratowania zdrowia od 1 stycznia do 31 grudnia:

  • szkole feryjnej – prawo do urlopu uzupełniającego istnieje tylko wtedy, gdy po zakończeniu urlopu zdrowotnego pozostał okres umożliwiający wykorzystanie brakujących dni do 56;
  • placówce nieferyjnej – w praktyce urlop wypoczynkowy przepada, ponieważ przez cały rok nie było okresu pracy, w którym można by go udzielić.

Urlop wypoczynkowy dyrektora, wicedyrektora i innych stanowisk kierowniczych po urlopie zdrowotnym

Przepisy dotyczące przesunięcia lub udzielenia urlopu wypoczynkowego po urlopie dla poratowania zdrowia stosuje się odpowiednio nie tylko do nauczycieli prowadzących zajęcia dydaktyczne, ale także do:

  • dyrektora szkoły lub przedszkola,
  • wicedyrektora,
  • nauczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w szkole,
  • nauczyciela, który przez okres co najmniej 10 miesięcy pełni obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze.

Oznacza to, że jeśli dyrektor lub wicedyrektor przedszkola wraca z urlopu zdrowotnego i nie mógł rozpocząć urlopu wypoczynkowego w ustalonym terminie z powodu tego urlopu, to – tak samo jak inni nauczyciele – zachowuje prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego (w przypadku placówek nieferyjnych) albo do urlopu uzupełniającego do 56 dni (w przypadku szkół feryjnych).

Tabela porównawcza – szkoły feryjne vs. nieferyjne

Kryterium

Szkoła feryjna

Placówka nieferyjna

Podstawa prawna

art. 66 ust. 1 KN + art. 66a KN

art. 64 ust. 3 KN + art. 66a KN

Minimalny wymiar urlopu

56 dni w roku

35 dni roboczych

Wpływ urlopu zdrowotnego

Urlop uzupełniający do 56 dni

Przesunięcie na termin późniejszy – pełny wymiar

Od kiedy przepisy są jasne

Od zawsze (zasada 56 dni)

Od 1 stycznia 2018 r.

Całoroczny urlop zdrowotny

Urlop tylko, jeśli możliwe wykorzystanie pozostałych dni

W praktyce brak urlopu

Plan urlopów

Nie ogranicza prawa do 56 dni, ale decyduje o terminie

Ma znaczenie organizacyjne, nie wpływa na wymiar

  • Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 986) - art. 64 ust. 5art. 66aart. 73.
Dariusz Dwojewski

Autor: Dariusz Dwojewski

doktor nauk prawnych
Wydanie nr 146 Wrzesień/Październik 2025 r.
Dodano: 17.09.2025

Wydanie nr 146 Wrzesień/Październik 2025 r.

Pokaż listę wydań

Testuj bezpłatnie Portal przedszkolny przez 48 godzin