Opinia o dziecku na żądanie rodzica – jak powinna wyglądać?

Nauczyciel przedszkola ma obowiązek przekazywać rodzicom informacje o dziecku, jego zachowaniu i rozwoju. Obowiązek ten wynika z zapisów statutu przedszkola, w którym – zgodnie z przepisami – powinien być określony zakres zadań nauczycieli związanych ze współdziałaniem z rodzicami w sprawach wychowania i nauczania dzieci.

Zasady współpracy z rodzicami muszą być uregulowane w statucie przedszkola. Dokument ten zawiera m.in.:

1. Cele i zadania przedszkola wynikające z przepisów prawa – w tym te dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej, opieki nad dziećmi z niepełnosprawnościami czy podtrzymywania tożsamości narodowej i religijnej – z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa oraz ochrony zdrowia.
2. Sposób realizacji zadań przedszkola, w tym wspomagania indywidualnego rozwoju dziecka i wspomagania rodziny w przygotowaniu dziecka do nauki w szkole.
3. Formy współpracy z rodzicami oraz częstotliwość spotkań.
4. Zakres zadań nauczycieli i innych pracowników – w szczególności:
5. współdziałanie z rodzicami w sprawach wychowania i nauczania dzieci,
6. informowanie o programie wychowania przedszkolnego,
7. przekazywanie rodzicom informacji o dziecku, jego zachowaniu i rozwoju,
8. prowadzenie obserwacji pedagogicznych i dokumentowanie ich.

Zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 3, 4, 7, 12 ustawy – Prawo oświatowe, statut powinien również zawierać zasady wydawania opinii o dziecku na prośbę rodzica.

Przepisy nie precyzują, jaka powinna być forma i treść opinii o dziecku wydawanej na żądanie rodzica. Nie określają:

• czy ma być to opinia ustna czy pisemna,
• czy konieczny jest pisemny wniosek rodzica,
• jakie informacje musi zawierać przygotowana przez nauczyciela opinia o dziecku dla rodzica.

Te kwestie należy uregulować w statucie przedszkola. Wewnętrzne regulacje stanowią podstawę prawną dla sporządzania opinii, dlatego warto jasno wskazać, czy i kiedy nauczyciel powinien przygotować opinię pisemną na prośbę rodzica.

Rodzice mogą potrzebować opinii z przedszkola w celach formalnych – np.:

• dołączenia jej do wniosku w poradni psychologiczno-pedagogicznej,
• przedłożenia jej w sądzie (np. w sprawach opiekuńczych lub rozwodowych),
• wykorzystania jej podczas diagnozy potrzeb dziecka.

W takich sytuacjach opinia nauczyciela o dziecku powinna zawierać informacje o:

• rozpoznanych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych,
• możliwościach psychofizycznych dziecka, jego mocnych stronach i trudnościach,
• funkcjonowaniu dziecka w przedszkolu,
• działaniach podjętych przez nauczycieli (w tym pomocy psychologiczno-pedagogicznej),
• efektach tych działań i wnioskach do dalszej pracy.

Zgodnie z przepisami, poradnia psychologiczno-pedagogiczna może:

• poprosić dyrektora przedszkola o opinię,
• przyjąć opinię załączoną do wniosku przez rodzica.

W obu przypadkach konieczne jest, aby przedszkole miało przygotowany jasny tryb postępowania – zgodny ze statutem i obowiązującymi przepisami.

Ponadto, sąd również może zwrócić się o wydanie opinii, jeśli dokument ten będzie niezbędny w postępowaniu.

Obserwacja pedagogiczna prowadzona przez nauczycieli stanowi bazę do sporządzania opinii. Powinna być dokumentowana i uwzględniać rozwój dziecka, jego funkcjonowanie w grupie oraz indywidualne potrzeby.

W przypadku, gdy statut przedszkola przewiduje wydawanie opinii o dziecku na żądanie rodzica, warto zadbać, aby:

• opinia była oparta na danych z dokumentowanej obserwacji,
• zawierała konkretne informacje i przykłady z codziennego funkcjonowania dziecka,
• była zgodna z obowiązującym wzorem lub strukturą (o ile takowy istnieje w regulacjach wewnętrznych).

Aby opinia o dziecku wydana na prośbę rodzica spełniała wymagania formalne i praktyczne, musi być przygotowana w sposób zgodny z przepisami oraz statutem przedszkola. Dokument ten powinien być oparty na rzetelnych obserwacjach pedagogicznych i zawierać konkretne informacje wspierające dalsze działania – zarówno w przedszkolu, jak i poza nim.