Ocena efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej – jak ją przeprowadzić i wykorzystać wnioski

Przepisy nie określają częstotliwości, z jaką taka ocena powinna być dokonywana. Jednak w odniesieniu do dzieci i uczniów z niepełnosprawnością wskazują, że co najmniej dwa razy w roku zespół powinien dokonać wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka z uwzględnieniem oceny efektywności indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.

Z uwagi na to ocena efektywności udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz sformułowanie na jej podstawie wniosków do dalszej pracy z dzieckiem powinno odbywać się również z taką częstotliwością, np. w związku z podsumowaniem pracy półrocznej i z końcem roku szkolnego. Pozwoli to na monitorowanie postępów dzieci, racjonalne organizowanie wsparcia i reagowanie na bieżące potrzeby wychowanków.

Zasady oceny efektywności pomocy udzielanej dzieciom będą zależały od wewnętrznych rozstrzygnięć przyjętych w danym przedszkolu. W zakresie oceny skuteczności pomocy udzielanej dzieciom można bazować na:

1. ocenie postępów dziecka dokonanej przez specjalistów, np. logopedę, psychologa, terapeutę (specjalistyczna ocena postępów terapii, realizacja celów określonych w programie zajęć, w którym dziecko uczestniczy),
2. wynikach obserwacji pedagogicznych prowadzonych przez nauczycieli (arkusze obserwacji, analiza prac dziecka, obserwacja zachowania),
3. ocenie rodziców i samego dziecka (np. wywiad, rozmowa, kwestionariusz obserwacji).

Istotnym elementem dokonywanej oceny jest analiza wyników i sformułowanie wniosków służących poprawie jakości działań przedszkola w obszarze udzielanej pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Wnioski dotyczące efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej mogą być wykorzystane w zakresie:

1. planowania zmian w strukturze zatrudnienia odpowiednio do potrzeb dzieci,
2. zwiększenia liczby planowanych godzin z przeznaczeniem na pomoc psychologiczno-pedagogiczną,
3. rekomendacji do doskonalenia pracowników przedszkola w określonym obszarze (np. szkolenia zewnętrzne, konsultacje ze specjalistami zatrudnionymi w przedszkolu, instruktaż dla nauczycieli) – wprowadzenie nowych form wsparcia dzieci,
4. zintensyfikowania współpracy z rodzicami, zmiany częstotliwości lub form współpracy, rozwijania ich wiedzy i kompetencji wychowawczych, zwiększenia zaangażowania w życie przedszkola (np. konsultacje, szkolenia, warsztaty, zajęcia pokazowe),
5. poprawy systemu przepływu informacji pomiędzy nauczycielami i specjalistami,
6. poprawy wyposażenia w pomoce dydaktyczne,
7. zmniejszenia liczebności grup na zajęciach specjalistycznych,
8. wykorzystania zasobów środowiska na rzecz podniesienia jakości działań przedszkola w zakresie udzielanej pomocy dzieciom.

W odniesieniu do indywidualnych oddziaływań podejmowanych na rzecz wychowanków mogą one obejmować zmiany np. w zakresie decyzji o zakończeniu udzielania pomocy w danej formie, wskazania nowych form wsparcia, w tym np. zajęć organizowanych w formie indywidualnej. Wykorzystanie wniosków dotyczących indywidualnych oddziaływań może dotyczyć:

1. decyzji o zakończeniu udzielania pomocy w danej formie,
2. wskazania innych form wsparcia,
3. zmiany wymiaru i częstotliwości pomocy udzielanej w określonej formie,
4. sposobu komunikowania się z rodzicami, częstotliwości i formy kontaktów,
5. modyfikacji IPET dla dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,
6. zintensyfikowania działań w określonym obszarze lub wskazania innych obszarów wsparcia dziecka,
7. zastosowania nowych form lub metod pracy z dzieckiem w trakcie bieżącej pracy,
8. zasad współpracy nauczycieli i specjalistów na rzecz konkretnego dziecka.

Warto, by informacje o dziecku gromadzone w związku z udzielaniem mu wsparcia w rozwoju pozwalały osobie planującej i koordynującej udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej na całościowe spojrzenie na zakres udzielanego dziecku wsparcia. Konieczne jest uwzględnienie spostrzeżeń wszystkich podmiotów (nauczycieli pracujących z dzieckiem w grupie, specjalistów, rodziców, innych osób zaangażowanych w rozwijanie potencjału dziecka).