Pełnomocnictwo w przedszkolu niepublicznym: jakie kompetencje można przekazać, a które są zastrzeżone ustawowo?

W przypadku przedszkoli i szkół niepublicznych zakres działania organów placówki określa statut, a nie – jak w jednostkach publicznych – pełen katalog kompetencji wynikający z ustawy. Oznacza to, że:

• organ prowadzący może udzielić pełnomocnictwa dowolnej osobie,
• zakres obowiązków pełnomocnika wynika wprost z treści tego pełnomocnictwa,
• statut powinien jasno określać rolę dyrektora przedszkola, jego odpowiedzialność i relację z organem prowadzącym.

Jeżeli statut przedszkola niepublicznego przewiduje, że dyrektor przedszkola sprawuje nadzór wewnętrzny, kieruje bieżącą działalnością edukacyjną i przewodniczy radzie pedagogicznej – są to kompetencje, których nie można odebrać ani przenieść na inną osobę.

Organ prowadzący szkołę lub przedszkole – zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe – odpowiada za działalność placówki. Może więc upoważnić dyrektora szkoły (nawet cudzoziemca), aby reprezentował go w sprawach związanych z przedszkolem.

Pełnomocnik może zatem działać np. w zakresie:

• spraw administracyjnych,
• reprezentowania organu prowadzącego w kontaktach z organami publicznymi,
• podpisywania dokumentów finansowych,
• prowadzenia spraw majątkowych i organizacyjnych placówki,
• nadzoru właścicielskiego.

Zakres ten jednak nie może naruszać przepisów prawa oświatowego, w szczególności dotyczących:

• ochrony danych osobowych dzieci i rodzin (art. 30a UPO),
• kompetencji dyrektora przedszkola określonych w statucie,
• kompetencji kuratora oświaty wynikających z art. 51 i art. 180 UPO.

Są obszary, których organ prowadzący ani pełnomocnik nie mogą przejąć, ponieważ ustawodawca zarezerwował je wyłącznie dla dyrektora przedszkola.

Do takich zadań należą m.in.:

• wewnętrzny nadzór pedagogiczny, jeżeli został zapisany w statucie (art. 172 ust. 3 UPO),
• przewodniczenie radzie pedagogicznej,
• organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej (na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach),
• realizacja zadań z zakresu kształcenia specjalnego (na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym),
• organizacja indywidualnego nauczania i rocznego przygotowania przedszkolnego (na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży),
• podejmowanie działań bezpośrednio związanych z procesem dydaktyczno-wychowawczym w placówce.

Zgodnie z § 35 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego, przepisy dotyczące planu nadzoru pedagogicznego nie obowiązują w przedszkolach niepublicznych, jednak dyrektor nadal odpowiada za jakość pracy nauczycieli, monitorowanie procesów edukacyjnych oraz działania interwencyjne w sytuacjach problemowych.

Kurator oświaty sprawuje zewnętrzny nadzór pedagogiczny nad wszystkimi przedszkolami niepublicznymi, zgodnie z:

• art. 51 ustawy Prawo oświatowe,
• art. 180 ustawy Prawo oświatowe.

Do obszarów zastrzeżonych dla kuratora należą m.in.:

• kontrola zgodności działań placówki z prawem oświatowym,
• kontrola jakości pracy nauczycieli,
• ocena funkcjonowania przedszkola w zakresie dydaktyki, wychowania i opieki,
• wydawanie zaleceń pokontrolnych,
• prowadzenie czynności nadzoru zgodnie z przepisami ustawy i rozporządzeń.

Organ prowadzący ani jego pełnomocnik nie mogą ingerować w nadzór pedagogiczny prowadzony przez kuratora.

Art. 30a ustawy Prawo oświatowe wskazuje, że organy prowadzące, placówki i nadzór pedagogiczny mogą przetwarzać dane osobowe tylko w zakresie niezbędnym do realizacji zadań wynikających z ustawy. Oznacza to, że:

• pełnomocnictwo nie może umożliwiać nieograniczonego wglądu do dokumentacji dziecka,
• dostęp do dokumentacji psychologiczno-pedagogicznej musi być uzasadniony i niezbędny,
• ingerencja w dane uczniów musi być ograniczona wyłącznie do działań wynikających z obowiązków organu prowadzącego.