Jak utworzyć oddział żłobkowy w publicznym przedszkolu od 2026 r.?

Choć w praktyce wiele samorządów łączy opiekę przedszkolną i żłobkową w jednym budynku, warto podkreślić jasno: żłobek nie może być utworzony „jako oddział” w ramach przedszkola.

Działa on na podstawie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 i podlega całkowicie odrębnej procedurze rejestracyjnej. Oznacza to, że nawet jeśli jako dyrektor masz odpowiednie warunki lokalowe i kadrę przygotowaną do pracy z maluchami, formalnie powstaje nowa jednostka – żłobek lub klub dziecięcy.

Zgodnie z art. 8 ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3, żłobek mogą utworzyć:

• jednostki samorządu terytorialnego (np. gmina),
• instytucje publiczne,
• osoby fizyczne,
• osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

W przypadku publicznego przedszkola to organ prowadzący – zwykle gmina – podejmuje decyzję o utworzeniu żłobka i składa wniosek o jego rejestrację.

Żłobek jest działalnością regulowaną i wymaga wpisu do Rejestru żłobków i klubów dziecięcych, prowadzonego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Wniosek składa podmiot prowadzący, czyli zazwyczaj gmina.
Rola dyrektora przedszkola polega natomiast na:

• przygotowaniu informacji o bazie lokalowej,
• analizie możliwości kadrowych,
• współpracy z organem prowadzącym przy tworzeniu dokumentacji,
• organizacji funkcjonowania nowej jednostki po wpisie do rejestru.

Wniosek o wpis do rejestru musi zawierać m.in.:

• numer identyfikujący podmiot rejestrowany (np. REGON),
• NIP podmiotu prowadzącego,
• adres e-mail i telefon podmiotu oraz przyszłego żłobka,
• decyzję komendanta Państwowej Straży Pożarnej potwierdzającą spełnienie wymogów przeciwpożarowych,
• decyzję sanepidu potwierdzającą spełnienie wymogów sanitarno-lokalowych wraz z określeniem maksymalnej liczby dzieci,
• oświadczenie o posiadaniu tytułu prawnego do lokalu,
• oświadczenie o spełnianiu obowiązujących standardów opieki,
• informacje o godzinach pracy, opłatach oraz dostosowaniu obiektu do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami,
• numer rachunku bankowego podmiotu prowadzącego.

Dodatkowo, w przypadku gdy podmiotem prowadzącym byłaby osoba fizyczna (nie dotyczy JST), wymagane byłoby również zaświadczenie o niekaralności oraz numer PESEL.

Wpis do rejestru podlega opłacie ustalanej uchwałą rady gminy, maksymalnie 1000 zł.
Podmiot składa oświadczenie o dokonaniu opłaty wraz z wnioskiem.

Organ prowadzący rejestr może poprosić o:

• odpis z rejestru,
• zaświadczenie o niekaralności,
• dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu.

Wpis następuje po pozytywnej ocenie dokumentacji.
Następnie wójt/burmistrz/prezydent zapewnia dostęp do systemu teleinformatycznego, w którym:

• podmiot może aktualizować dane,
• składa obowiązkowe sprawozdania.

Dla dyrektora planującego otwarcie oddziału od września 2026 r. kluczowe jest, że:

Do końca 2025 r. obowiązują:

• standardy z rozporządzenia MRiPS z 19 września 2023 r.

Od stycznia 2026 r. obowiązują nowe przepisy:

• rozporządzenie MRiPS z 13 grudnia 2024 r. określające standardy niezbędne i fakultatywne.

Nowe standardy doprecyzowują m.in.:

• minimalne wymagania dotyczące opieki i bezpieczeństwa,
• zasady organizacji posiłków, snu i higieny,
• standardy dotyczące kwalifikacji personelu,
• wymogi lokalowe i wyposażenia.

Choć formalnym wnioskodawcą jest gmina, dyrektor odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu procesu.

Dyrektor powinien:

1. Przygotować analizę warunków lokalowych – zgodność z wymogami sanitarno-lokalowymi i przeciwpożarowymi.
2. Zweryfikować kwalifikacje kadry – w tym potwierdzić uprawnienia nauczycieli do pracy z dziećmi do 3 lat.
3. Uzgodnić z organem prowadzącym potrzebę utworzenia żłobka i przedstawić argumenty merytoryczne.
4. Współpracować przy przygotowaniu wniosku oraz kompletowaniu dokumentacji.
5. Zaplanować organizację pracy – w tym wyposażenie sali, harmonogram dnia, wyżywienie, zasady przyjmowania dzieci.
6. Przygotować regulamin organizacyjny żłobka – wymagany po wpisie do rejestru.
7. Zadbać o promocję i informację dla rodziców, jeśli placówka będzie prowadzić rekrutację.

Połączenie opieki żłobkowej i przedszkolnej w jednej lokalizacji:

• ułatwia rodzicom logistykę,
• pozwala zapewnić płynne przejście dzieci do edukacji przedszkolnej,
• wzmacnia ofertę placówki,
• często odpowiada na realne potrzeby demograficzne gminy.