Wigilia dla nauczycieli z ZFŚS

Szczegóły dotyczące działalności socjalnej powinien określać regulamin ZFŚS. Dokument ten powinien regulować:

• zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu,
• zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele,
• rodzaje działalności socjalnej

(art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS). Regulamin podlega uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 8 ust. 2 ustawy o ZFŚS, art. 27 ust. 1, art. 30 ust. 6 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych). W tym samym trybie dokonuje się zmiany regulaminu.

Natomiast preliminarz wydatków ZFŚS określa wysokość środków, jakim dysponuje fundusz (wpływy z poszczególnych odpisów) na dany rok oraz zasady ich przeznaczania na poszczególne cele (jaki procent środków zostanie przeznaczony np. na dofinansowanie wypoczynku, jaki na świadczenia z okazji świąt a jaki np. na zapomogi).

Środki z ZFŚS przeznacza się na działalność socjalną w jednostce, przez którą rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz:

1. różnych form wypoczynku,
2. działalności kulturalno-oświatowej,
3. działalności sportowo-rekreacyjnej,
4. opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego,
5. udzielania pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej,
6. udzielania zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową

(art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS). O rodzajach świadczeń finansowanych i dofinansowanych z ZFŚS stanowi regulamin Funduszu.

W praktyce działalność socjalna pracodawcy nie ogranicza się jedynie do udzielania ulgowych usług i świadczeń z ZFŚS.

Środki ZFŚS można także przeznaczyć – pod pewnymi warunkami – na dofinansowanie lub sfinansowanie w całości imprezy integracyjnej dla osób uprawnionych do ZFŚS np. w formie spotkania opłatkowego (integracyjnego). Przy czym wysokość dofinansowania udziału konkretnej osoby w takim spotkaniu powinna być uzależniona od jej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej. W praktyce jest to jednak trudne do ustalenia. Zwykle bowiem koszt takiego spotkania dzieli się przez liczbę zaproszonych gości. Stosując zaś kryterium socjalne należałoby zróżnicować wysokość dopłat w zależności od sytuacji socjalnej każdej osoby, co przy poczęstunku przygotowanym dla grupy osób jest bardzo trudne. Kryterium socjalne wyklucza bowiem przyznanie dofinansowania w takiej samej wysokości dla wszystkich uprawnionych do uczestniczenia w spotkaniu okolicznościowym.

Możliwe jest także sfinansowanie takiego spotkania w całości ze środków ZFŚS. W tym jednak przypadku nie może się ono ograniczać jedynie do zwykłej konsumpcji poczęstunku. Należy je połączyć z jakąś formą rekreacji lub wypoczynku i np. zorganizować podczas spotkania opłatkowego jasełka, koncert kolęd, występy chóru czy zespołu, kulig, wycieczkę itp. W takim przypadku nie ma obowiązku stosowania kryterium socjalnego. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 23 października 2008 r. II PK 74/08, w którym stwierdził, że kryterium socjalne należy stosować przy przyznawaniu ulgowych świadczeń i usług, nie odnosi się ono natomiast innych świadczeń i usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o ZFŚS. Dotyczy to np. imprez masowych takich jak pikniki, andrzejki, wycieczki. Działalność ta mieści się w pojęciu działalności socjalnej jako rodzaj działalności rekreacyjnej względnie działalności w postaci różnych form krajowego wypoczynku.

Zapamiętaj!  Korzystania z takich form działalności socjalnej jak spotkania integracyjne nie uzależnia się od tzw. kryterium socjalnego, czyli od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Zaprzeczałoby to istocie tej usługi. Gdyby jednak w ramach tej usługi przewidziano na rzecz uczestników dodatkowo ulgowe świadczenia (usługi), to powinny one zostać uzależnione od kryterium socjalnego (wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2008 r., II PK 74/08).

Zwolnieniu podatkowemu podlega wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Natomiast w przypadku spotkania integracyjnego (opłatkowego) nie możemy mówić o powstaniu po stronie uprawnionego przychodu ze stosunku pracy podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Bez elementu realnego w postaci otrzymania korzyści przez pracownika nie uzyskuje on przychodu. Nie występuje zdarzenie, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Tym bardziej, bez skonkretyzowanego i indywidualnie przypisanego świadczenia, brak podstaw do określenia jego wysokości. Tak więc, udział w spotkaniu (wyjeździe) integracyjnym czy szkoleniu zaoferowanym przez pracodawcę pracownikom, nie oznacza uzyskania przychodu przez pracownika, gdyż nie ma podstaw, by świadczenie adresowane do wszystkich przypisać indywidualnym uczestnikom, jako ich wymierną korzyść (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. K 7/13).