Jawność wynagrodzeń w szkołach – nowe obowiązki dyrektora od 24 grudnia 2025 r.

Jawność wynagrodzeń oznacza obowiązek przekazywania kandydatom do pracy rzetelnej informacji o warunkach finansowych jeszcze przed nawiązaniem stosunku pracy. Dotyczy to zarówno szkół, jak i przedszkoli – publicznych i niepublicznych – jako pracodawców w rozumieniu Kodeksu pracy. Celem nowych przepisów jest zwiększenie przejrzystości, przeciwdziałanie dyskryminacji płacowej oraz zapewnienie kandydatom realnej możliwości porównania ofert zatrudnienia.

Zmiany wynikają z unijnej dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń, której założeniem jest wzmocnienie zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Polska wdraża te regulacje poprzez nowelizację Kodeksu pracy, która wprost nakłada na pracodawców nowe obowiązki informacyjne. Dyrektor szkoły lub przedszkola, jako osoba działająca w imieniu pracodawcy, będzie odpowiadał za ich realizację w praktyce.

Od 24 grudnia 2025 r. każdy kandydat do pracy w szkole lub przedszkolu musi otrzymać informację o wynagrodzeniu przewidzianym na danym stanowisku. Chodzi zarówno o nauczycieli, jak i pracowników administracji i obsługi. Obowiązek ten istnieje niezależnie od tego, czy rekrutacja ma charakter formalnego naboru, czy jest prowadzona w uproszczonej formie.

Informacja o wynagrodzeniu powinna obejmować jego wysokość początkową lub przedział wynagrodzenia, czyli tzw. widełki płacowe. Muszą one być oparte na obiektywnych i neutralnych kryteriach, w szczególności niezwiązanych z płcią. Kandydat powinien także zostać poinformowany o innych świadczeniach pieniężnych i niepieniężnych, takich jak świadczenia z ZFŚS, nagrody jubileuszowe, trzynastki, dodatki wiejskie czy inne dodatki przewidziane dla nauczycieli i pracowników przedszkola. Informacja ta może być przekazana w formie papierowej lub elektronicznej.

Przepisy precyzują, że informacja o wynagrodzeniu musi zostać przekazana z odpowiednim wyprzedzeniem. Może to nastąpić już w ogłoszeniu o pracę, przed rozmową kwalifikacyjną albo – najpóźniej – przed podpisaniem umowy o pracę. Niedopuszczalne będzie przekazywanie tych danych w ostatniej chwili, bez realnej możliwości zapoznania się z nimi przez kandydata. Równocześnie ogłoszenia o pracę muszą być neutralne pod względem płci, a dyrektor nie będzie mógł pytać kandydatów o wysokość wynagrodzenia w obecnym ani wcześniejszych miejscach pracy.

Nowe przepisy wymuszają zmianę podejścia do treści ogłoszeń rekrutacyjnych. Nazwy stanowisk i opisy muszą być sformułowane w sposób niedyskryminujący, np. nauczyciel/nauczycielka, pracownik administracyjny. Zakazane będzie sugerowanie preferencji płciowych, nawet pośrednio. Jednocześnie dyrektor szkoły lub przedszkola nie będzie mógł uzależniać proponowanego wynagrodzenia od informacji o dotychczasowych zarobkach kandydata.

Obowiązkowe będzie ujawnienie przedziału wynagrodzenia, podstawowych składników płacy oraz informacji o świadczeniach dodatkowych wynikających z przepisów lub regulaminów wewnętrznych. W przypadku szkół i przedszkoli wiele elementów wynagrodzenia jest określonych przepisami prawa, co upraszcza zakres negocjacji, ale nie zwalnia z obowiązku informacyjnego.

Dyrektor szkoły i przedszkola będzie musiał dostosować procedury rekrutacyjne do nowych wymogów, w szczególności w zakresie przygotowywania ogłoszeń i przekazywania informacji kandydatom. Co istotne, zmiany te nie oznaczają konieczności nowelizacji regulaminu pracy czy regulaminu wynagradzania, o ile dokumenty te są zgodne z obowiązującymi przepisami. Kluczowe znaczenie ma praktyka rekrutacyjna i sposób komunikacji z kandydatami.

Nowe regulacje wpisują się w szerszy trend wzmacniania równości płac i przejrzystości zatrudnienia w całej Unii Europejskiej. Dla dyrektorów szkół i przedszkoli oznacza to konieczność świadomego wdrożenia zmian, ale także szansę na uporządkowanie procesów rekrutacyjnych i zwiększenie zaufania kandydatów. Jawność wynagrodzeń staje się elementem profesjonalnego zarządzania placówką oświatową, a nie jedynie formalnym obowiązkiem.

Opracowanie: Michał Kowalski