Nadzór pedagogiczny w przedszkolu niepublicznym

Zarówno publiczne, jak i niepubliczne przedszkola, punkty przedszkolne i inne formy wychowania przedszkolnego są formą wychowania przedszkolnego, które podlegają nadzorowi pedagogicznemu, polegającemu m.in. na:

• obserwowaniu,
• analizowaniu i ocenianiu

przebiegu procesów kształcenia i wychowania oraz efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek (art. 55 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, dalej: UPO). Oznacza to, że również przedszkola niepubliczne i punkty przedszkolne są objęte działaniami organu nadzoru pedagogicznego, jakim jest właściwy miejscowo kurator oświaty. Mogą być zatem objęte wszystkimi formami nadzoru, o których mowa w § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego, dalej: rozporządzenie w sprawie nadzoru pedagogicznego:

1. kontrolą;
2. wspomaganiem.

Odmienne uregulowania prawne dotyczą natomiast obowiązku sprawowania wewnętrznego nadzoru pedagogicznego. W publicznych przedszkolach i punktach przedszkolnych nadzór ten jest obowiązkowy. Założenie punktu przedszkolnego wymaga m.in. sformułowania projektu organizacji wychowania przedszkolnego, gdyż w punktach przedszkolnych nie ma obowiązku tworzenia statutów. W dokumencie tym powinna być rozstrzygnięta kwestia osoby kierującej punktem przedszkolnym, a także kwestia osoby sprawującej nadzór pedagogiczny. W publicznych punktach obowiązki te najczęściej wykonuje dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej, przy których utworzony jest punkt i który zatrudnia pracujących w nim nauczycieli. Dyrektor ten będzie zobowiązany m.in. do sprawowania nadzoru pedagogicznego zgodnie z § 22 rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego. Musi również opracowywać na każdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, a w terminie do 31 sierpnia, przedstawiać na zebraniu rady pedagogicznej, a w przypadku placówki, w której nie tworzy się rady pedagogicznej – na zebraniu z udziałem nauczycieli i osób niebędących nauczycielami, które realizują zadania statutowe szkoły lub placówki, wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego (§ 23 i 24 rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego). W przedszkolach niepublicznych kwestie związane z ewentualnym nadzorem wewnętrznym powinny być określone w statucie.

Zgodnie z § 35 rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do niepublicznych szkół i placówek, z wyjątkiem § 22–24 i 34. A zatem dyrektor niepublicznego przedszkola, a więc również niepublicznego punktu przedszkolnego nie ma obowiązku sporządzania planu nadzoru pedagogicznego. Wobec powyższego nie musi także:

1. kontrolować przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki;
2. wspomagać nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez:

• diagnozę pracy placówki,
• planowanie działań rozwojowych, w tym motywowanie nauczycieli do doskonalenia zawodowego,
• prowadzenie działań rozwojowych, w tym organizowanie szkoleń i narad.

Należy jednak pamiętać, że czynności związane z nadzorem pedagogicznym w placówkach niepublicznych mogą być określone w statucie, a wtedy stają się one obowiązkowe. W przypadku punktu przedszkolnego nie tworzy się statutu, ale organ prowadzący punkt ustala jego organizację (§ 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 28 sierpnia 2017 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania). W tym dokumencie powinny zostać rozstrzygnięte kwestie związane z nadzorem pedagogicznym. W przypadku:

• publicznych innych form wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego lub osoby fizyczne, oraz
• niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego

zadania i kompetencje określone w ustawie dla dyrektora przedszkola wykonuje osoba kierująca daną inną formą wychowania przedszkolnego wyznaczona przez osobę prowadzącą inną formę wychowania przedszkolnego (art. 32 ust. 10 UPO, art. 91b ust. 2c KN). Nie ulega wątpliwości, że kierując się dbałością o jakość kształcenia, osoba kierująca niepubliczną inną formą wychowania przedszkolnego powinna nadzorować wywiązywanie się nauczycieli z powierzonych im obowiązków, a przeprowadzenie ewaluacji wewnętrznej mogłoby przynieść wiele cennych informacji o pracy punktu. W planowaniu i realizacji czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego w innych formach wychowania przedszkolnego trzeba wziąć pod uwagę nie tylko lokalne uwarunkowania i zadania, ale także dostosować je do wielkości i charakteru placówki.