Nadpłata z tytułu wyżywienia na koncie przedszkola

Przedszkole prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego jest jednostką budżetową (art. 4 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych). Podstawą gospodarki finansowej każdego przedszkola jest plan dochodów i wydatków sporządzony na jego potrzeby. Plan finansowy przedszkola jest częścią budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Przedszkole jako jednostkę sektora finansów publicznych obowiązują regulacje ustawy o finansach publicznych oraz wydane do niej akty wykonawcze (art. 9 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych). Zgodnie z art. 11 ustawy jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Od rodziców dzieci uczęszczających do publicznych przedszkoli, zgodnie z art. 52 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, mogą być tylko pobierane opłaty za:

1)      korzystanie z wychowania przedszkolnego

Nie istnieje podstawa do pobierania opłaty za sam fakt uczęszczania dziecka do przedszkola (z pominięciem opłat za posiłki i zajęcia ponadprogramowe). Wysokość opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w czasie przekraczającym wymiar zajęć bezpłatnego nauczania, wychowanie i opiekę ustalony przez organ prowadzący nie może być wyższa niż 1 zł za każdą rozpoczętą godzinę faktycznego pobytu dziecka w przedszkolu.

Opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego w przedszkolach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym. Są dochodami pobieranymi przez samorządowe jednostki budżetowe na podstawie ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (art. 60 pkt 7 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych). Zasady odpłatności za pobyt dzieci w przedszkolu powinny być określone w statucie przedszkola (art. 102 ust. 10 i 11 UPO).

2)      korzystanie z wyżywienia

Korzystanie z posiłków jest odpłatne. Zasady korzystania z wyżywienia ustalone przez organ prowadzący określa statut przedszkola (art. 102 ust. 11 UPO).

Wszelkie należności z tytułu dochodów jednostki budżetowej powinny być rozliczane przy użyciu właściwego konta. Sposób prowadzenia ewidencji księgowej będzie zależał od tego, czy przedszkole:

• posiada utworzony na podstawie art. 223 ustawy o finansach publicznych rachunek wydzielony lub
• gromadzi dochody i dokonuje wydatków w ramach budżetu jednostki.

Na podstawie art. 223 ustawy o finansach publicznych na wydzielonym rachunku gromadzone są dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Uchwała określa źródła, z których dochody są gromadzone na rachunku (pobieranie opłaty za żywienie), oraz przeznaczenie dochodów (dokonywanie wydatków niezbędnych do przygotowania posiłków dla dzieci). Wydatki z rachunku mogą być dokonywane do wysokości kwot zgromadzonych dochodów, w ramach planu finansowego. Środki pozostałe na koniec roku muszą zostać zwrócone przez przedszkole na rachunek bankowy organu prowadzącego w terminie do 5 stycznia następnego roku (art. 223 ust. 5 ustawy o finansach publicznych).

Jeśli przedszkole prowadzi stołówkę w ramach środków budżetowych, to dochody uzyskane z opłat za żywienie odprowadza się na rachunek gminy, a wydatki dokonywane są ze środków budżetowych. Uchwały dotyczące zasad wykonywania budżetów wyznaczają m.in. terminy przekazywania otrzymanych dochodów. Nieodprowadzenie dochodów w terminie może narazić dyrektora przedszkola na zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

NIEPUBLICZNE PRZEDSZKOLA, PUNKTY PRZEDSZKOLNE

Zasady gospodarowania finansami w niepublicznych przedszkoli i innych niepublicznych formach wychowania przedszkolnego określa organ prowadzący.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. − Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 910) – art. 102 ust. 10 i ust. 11.
• Ustawa z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 17) − art. 4, art. 52.
• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 869) − art. 9, art. 11, art. 60 pkt 7, art. 223 ust. 5.

Bożena Winczewska

w latach 1995−2007 dyrektor Wydziału Wychowania i Kształcenia Specjalnego Kuratorium Oświaty w Warszawie, specjalista prawa oświatowego