Aktualny

Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia

Data aktualizacji dokumentu: 27 kwietnia 2023
W ostatnich latach wiele badań naukowych wykazało, że w prawidłowym rozwoju dzieci oraz zapobieganiu chorobom takim jak m.in. otyłość

W ostatnich latach wiele badań naukowych wykazało, że w prawidłowym rozwoju dzieci oraz zapobieganiu chorobom takim jak m.in. otyłość istotną rolę odgrywa aktywność fizyczna, odpowiednia długość snu oraz przestrzeganie zasad użytkowania telefonów komórkowych, komputera i innych urządzeń elektrycznych. Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia wskazuje, że do pełni zdrowia niezbędne jest prawidłowe żywienie łącznie z pozostałymi elementami stylu życia. Piramida jest graficznym opisem różnych grup produktów spożywczych przedstawionych w odpowiednich proporcjach. Im wyższe piętro, tym częstość spożywania danych produktów żywnościowych powinna być mniejsza.

1. Dziecko powinno spożywać regularnie 5 posiłków oraz pić wodę, a po jedzeniu myć zęby

Posiłki powinny być przygotowywane i spożywane regularnie o stałych porach, w odstępstwach 3–4-godzinnych. Dokładne mycie zębów po każdym posiłku zapobiega próchnicy i wielu innym chorobom w przyszłości. Najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia powinno być prawidłowo skomponowane śniadanie, które dostarczy energię i składniki odżywcze na długi czas.

Do posiłków oraz między nimi należy pamiętać o piciu wody. Wodę należy dostarczać organizmowi regularnie oraz w odpowiednich ilościach. Organizm przedszkolaka składa się w 60% z wody, dlatego aby zapobiec odwodnieniu i związanemu z nim gorszemu samopoczuciu i osłabieniu organizmu, dziecko powinno spożywać co najmniej 4–5 szklanek wody dziennie. Zapotrzebowanie na wodę zależy od wielu czynników, do których zalicza się klimat, temperaturę, stopień aktywności fizycznej oraz skład diety. Dlatego gdy temperatura otoczenia przekracza 22ºC, występuje zwiększona aktywność fizyczna lub w stanie chorobowym, zaleca się spożycie większej ilości wody (o około 2 szklanki). Dzieciom w wieku przedszkolnym zaleca się wodę źródlaną oraz mineralną, jednak należy zwrócić uwagę na zawartość składników mineralnych. Źródłem wody jest również herbata. Dzięki zawartości flawonoidów, zwłaszcza katechin posiada silne właściwości antyoksydacyjne. Herbata czarna zawiera dwukrotnie więcej kofeiny niż zielona, dlatego dzieciom najlepiej podawać słabą herbatę w ilości 1–2 szklanek dziennie. Nie należy dodawać do herbaty cukru, natomiast warto zastąpić go miodem. Nie zaleca się podawania dzieciom kawy, ponieważ zawarta w niej znaczna ilość kofeiny może niekorzystnie wpływać na gęstość mineralną kości i w konsekwencji osłabiać rozwój układu kostnego. Istotnym źródłem płynów w diecie dzieci są napoje mleczne. Dzieci w przedszkolu powinny mieć stały dostęp do napojów.

2. Dziecko powinno spożywać różnorodne warzywa i owoce jak najczęściej i w jak największej ilości

Owoce i warzywa dostarczają organizmowi wiele składników mineralnych, witamin (szczególnie witaminę C, β-karoten oraz foliany), błonnika, a także naturalnych antyoksydantów, które redukują szkodliwe wolne rodniki tlenowe. Spożywanie ich regularnie zmniejsza ryzyko występowania cukrzycy typu 2, nadciśnienia, otyłości oraz niektórych nowotworów. Najlepiej jeść je surowe bądź minimalnie przetworzone, ponieważ wówczas produkty zachowują wartość odżywczą. Przygotowując warzywa zielonolistne oraz m.in. marchew i dynię, należy pamiętać o dodaniu niewielkiej ilość tłuszczu, gdyż zawierają one witaminy A i E, które rozpuszczają się w tłuszczach. Owoce i warzywa można spożywać jako przekąskę bądź w ramach posiłku. Ze względu na zawartość cukru w owocach ilość spożywanych warzyw powinna być większa niż owoców.

Jeśli dieta jest właściwie zbilansowana, wówczas soki, które nie zawierają dodatku cukru, mogą stanowić korzystny element diety. Najnowsze rekomendacje wskazują, że dzieci w wieku 4–6 lat nie powinny przekraczać spożycia 170 ml soku owocowego dziennie. Nadmierne spożycie soków jest równoznaczne z dostarczeniem do organizmu dużej ilości cukrów prostych w dość krótkim czasie. Wówczas nie wszystkie cukry zostają wchłonięte w jelicie cienkim i część przechodzi do jelita grubego i ulega fermentacji bakteryjnej. Skutkiem tego zjawiska są wzdęcia, biegunka i bóle brzucha. Warto wybierać soki, które w swoim składzie zawierają jedynie przeciery lub soki owocowe bądź warzywne, bez zbędnych dodatków, takich jak: woda, cukier, syrop glukozowo-fruktozowy, regulatory kwasowości i aromaty. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby dzienna dawka cukru stanowiła nie więcej niż 10% zapotrzebowania kalorycznego. Wartość ta obejmuje cukier dodany oraz ten zawarty w owocach i sokach owocowych. Według American Heart Fundation w codziennej diecie dzieci nie powinno się znaleźć więcej niż 12 g (3 łyżeczki) cukru.

Słowa kluczowe:
Dieta
Numer 135 Październik/Listopad 2024 r.
Dodano: 24.10.2024

Numer 135 Październik/Listopad 2024 r.

Pokaż listę wydań

Testuj bezpłatnie Portal przedszkolny przez 48 godzin