Organizacja punktu przedszkolnego
Punkty przedszkolne zalicza się do innych form wychowania przedszkolnego, które tworzy rada gminy w drodze uchwały w szczególnych przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi np. duża liczba dzieci w wieku przedszkolnym, utrudniona komunikacja, zróżnicowany/duży obszar gminy. Zasady ich funkcjonowania różnią się od tych obowiązujących w przedszkolach. Sprawdź, jak działa punkt przedszkolny i jakie są podobieństwa i różnice pomiędzy punktem a przedszkolem. W artykule szczegółowo omówiona została organizacja punktu przedszkolnego.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Co zamiast statutu opracowuje się w punkcie przedszkolnym?
- Ile może liczyć grupa przedszkolna w punkcie?
- Kto i na jakich zasadach zatrudnia pracowników punktu przedszkolnego?
- Czy możliwy jest udział rodziców w zajęciach w punkcie przedszkolnym?
- Jakie są różnice i podobieństwa pomiędzy przedszkolem a punktem przedszkolnym.
Organizacja punktu przedszkolnego – podstawowy dokument
Lokal, w którym organizowany jest punkt przedszkolny musi spełniać takie same wymagania odnośnie do przepisów sanitarnych, budowlanych i przeciwpożarowych, jak przedszkole. Natomiast szczegółową organizację punktu przedszkolnego określa organ prowadzący w odpowiednim dokumencie (stanowiącym swoisty statut tego punktu). Organ prowadzący określa w szczególności:
- nazwę punktu i miejsce jego prowadzenia,
- cele i zadania punktu wynikające z przepisów prawa oraz sposób ich realizacji,
- dzienny wymiar godzin zajęć świadczonego w punkcie nauczania, wychowania i opieki oraz dzienny wymiar godzin zajęć bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki,
- prawa i obowiązki wychowanków punktu, w tym przypadki, w których organ prowadzący może skreślić dziecko z listy wychowanków punktu,
- warunki pobytu dzieci w punkcie zapewniające im bezpieczeństwo,
- sposób sprawowania opieki nad dziećmi w czasie zajęć w punkcie,
- warunki przyprowadzania dzieci na zajęcia i odbierania z nich przez rodziców lub upoważnioną przez nich osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo,
- warunki organizowania zajęć w czasie przekraczającym wymiar zajęć nauczania, wychowania i opieki,
- terminy przerw w pracy punktu,
- zakres zadań nauczycieli prowadzących zajęcia w punkcie.
W przypadku przedszkola szczegółową organizację (w ww. zakresie) określa statut przedszkola. Pierwszy statut opracowuje organ prowadzący a kolejne rada pedagogiczna a uchwala rada przedszkola.
W punkcie przedszkolnym nie uchwala się statutu. Zastępuje go dokument organizacyjny, tj. organizacja punktu przedszkolnego.
Liczba dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego nie może przekroczyć 25 dzieci
Wychowaniem przedszkolnym zarówno w punkcie przedszkolnym, jak i w przedszkolu obejmowana jest grupa licząca nie więcej niż 25 dzieci. Przy czym w punkcie przedszkolnym zajęcia prowadzone są w grupach liczących co najmniej 3 dzieci. Działające gminne punkty przedszkolne są zazwyczaj małymi placówkami jednooddziałowymi, do których uczęszczają dzieci w różnym wieku. W przypadku przedszkola nie została określona minimalna liczba dzieci w grupie przedszkolnej, ale zwyczajowo grupa taka liczy ok. 20-25 dzieci. Bezpłatna opieka, wychowanie i nauczanie w przedszkolu realizowane jest przez co najmniej 5 h dziennie (czyli 25 h tygodniowo) w cyklach godzinnych, przy czym przez godzinę zajęć rozumie się 60 min.
W punkcie przedszkolnym zajęcia można prowadzić w grupie liczącej od 3 do 25 dzieci. W przypadku utworzenia grupy liczącej 25 dzieci, punkt przedszkolny nie może tworzyć dodatkowych grup.
Minimalny dzienny wymiar godzin zajęć nauczania, wychowania i opieki świadczonych w punkcie wynosi 3 godziny, a minimalny tygodniowy wymiar godzin tych zajęć wynosi, w zależności od liczebności grupy:
- w grupie liczącej od 3 do 12 dzieci – 12 godzin,
- w grupie liczącej od 13 do 16 dzieci – 16 godzin,
- w grupie liczącej od 17 do 20 dzieci – 20 godzin,
- w grupie liczącej od 21 do 25 dzieci – 25 godzin.
Przebieg działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej z dziećmi w punkcie lub zespole w danym roku szkolnym jest dokumentowany w dzienniku zajęć, z pominięciem innych ewidencji przewidzianych dla przedszkoli (np. uchwały rady pedagogicznej).
Zapewnienie wsparcia i opieki dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego
W publicznych i niepublicznych innych formach wychowania przedszkolnego, do których zalicza się punkty przedszkolne, w przypadku dzieci niepełnosprawnych, należy zapewnić warunki do kształcenia specjalnego. W tym także zapewnić odpowiednie warunki indywidualnego rozwoju dziecka, bezpieczne i higieniczne warunki pobytu dzieci oraz sprzęt i pomoce dydaktyczne. Zgodnie bowiem z art. 127 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki odpowiednio w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach.
Dokumentowanie pracy w dzienniku, ale nie takim samym, jak w przedszkolu
Przebieg działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej z dziećmi w punkcie lub zespole w danym roku szkolnym jest dokumentowany w dzienniku zajęć punktu przedszkolnego lub zespołu wychowania przedszkolnego.
W dzienniku zajęć punktu przedszkolnego wpisuje się w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona dzieci uczęszczających na zajęcia, daty i miejsca ich urodzenia, nazwiska i imiona rodziców i adresy ich zamieszkania. W dzienniku zajęć odnotowuje się obecność dzieci na zajęciach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, a także godziny przyprowadzania i odbierania dziecka z punktu. Nauczyciel potwierdza podpisem w dzienniku zajęć punktu przeprowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w danym dniu.
Zatrudnianie pracowników punktu przedszkolnego
Zarówno przedszkole, jak i punkt przedszkolny zatrudnia kadrę niepedagogiczną, kadrę pedagogiczną posiadającą odpowiednie wymagania kwalifikacyjne oraz pracowników zatrudnionych na podstawie art. 15 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, a także realizuje program wychowania przedszkolnego.
Punkty przedszkolne nie mają statusu pracodawcy. Nauczycieli i innych pracowników punktu przedszkolnego zatrudnia dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej prowadzonej przez dana gminę. Niepubliczne punkty przedszkolne kierowane są przez osoby wyznaczone organ prowadzący tą placówkę. Odpowiednia ta osoba wykonuje również zadania przynależne dyrektorowi przedszkola.
Oznacza to również, że organ prowadzący wyznacza dyrektora przedszkola/szkoły podstawowej, który sprawuje nadzór oraz czynności pracodawcy w stosunku do pracowników punktu. Odpowiednio w punktach przedszkolnych mogą być zatrudnieni nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni lub inne osoby, o których mowa w art. 15 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe.
Nauczyciele prowadzący zajęcia w punkcie oraz inne osoby wykonujące pracę w punkcie lub uczestniczące w zajęciach prowadzonych w punkcie są obowiązani posiadać orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania tych prac. Jednocześnie nauczyciele podporządkowani są przepisom ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela zatem muszą spełniać wymagania kwalifikacyjne i zdrowotne określone w ustawie z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela.
Prawa i obowiązki nauczycieli punktów regulują przepisy ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela a pracowników niepedagogicznych – ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. W przypadku osób zatrudnianych na podstawie ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe – ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Czy możliwy jest udział rodziców w zajęciach w punkcie przedszkolnym?
Ponadto w odróżnieniu do przedszkola w punkcie przedszkolnym w zajęciach mogą uczestniczyć rodzice dzieci uczęszczających na zajęcia lub inni pełnoletni członkowie ich rodzin upoważnieni przez rodziców. Osoby te zobowiązane są do współpracy z nauczycielem prowadzącym zajęcia. Jednocześnie obowiązkiem nauczyciela punktu przedszkolnego jest współpraca z rodzinami dzieci uczęszczających na zajęcia poprzez korzystanie z ich pomocy oraz prowadzenie konsultacji i udzielanie porad rodzicom w zakresie pracy z dziećmi.
Punkty przedszkolne mogą być również prowadzone przez inne osoby prawne lub osoby fizyczne.
Różnice i podobieństwa pomiędzy przedszkolem a punktem przedszkolnym
Zagadnienie |
Przedszkole |
Punkt przedszkolny |
Organizacja |
Statut przedszkola |
Dokument opracowany przez organ prowadzący |
Powołanie |
Rada gminy |
Rada gminy w szczególnych przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi lub geograficznymi. Niepubliczny punkt przedszkolny powołuje osoba fizyczna lub osoba prawna niebędąca jednostka samorządu terytorialnego. |
Funkcjonowanie |
Przez cały rok szkolny z wyjątkiem przerw przewidzianych przez organ prowadzący (placówka nieferyjna). |
|
Lokal |
Odpowiednie warunki spełniające wymagania przeciwpożarowe, sanepidu i budowlane. W przypadku punktu przedszkolnego obniżone wymagania lokalowe. |
|
Liczba dzieci |
Nie może przekraczać 25 dzieci w grupie |
3-25 dzieci w grupie |
Liczba godzin bezpłatnych zajęć |
Min. 5 h dziennie |
W zależności od liczby dzieci w grupie. Min. 3 h dziennie. |
Nauczyciele |
Zatrudnienie na podstawie ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, spełnienie wymagań kwalifikacyjnych i zdrowotnych. W niepublicznych punktach przedszkolnych pracownicy zatrudniani są zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy. Ustawę z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela stosuje się do pracowników pedagogicznych w sytuacjach określonych w ustawie z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. |
|
Inni pracownicy |
Pracownicy niepedagogiczni i pracownicy zatrudnieni na podstawie art. 15 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe |
Pracownicy niepedagogiczni i zatrudnieni na podstawie art. 15 ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe. W zajęciach mogą uczestniczyć rodzice lub inni pełnoletni członkowie rodziny dzieci. Pracownicy powinni posiadać orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania tych prac W niepublicznych punktach przedszkolnych pracownicy zatrudniani są zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy. |
Dokumentacja |
Dziennik zajęć, dziennik innych zajęć, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, dziennik zajęć indywidualnych, uchwały rady pedagogicznej. |
Dzienniki zajęć |
Kierownictwo |
Dyrektor przedszkola |
Dyrektor przedszkola lub szkoły podstawowej prowadzonej przez gminę. Osoba wyznaczona przez organ prowadzący. |
Zajęcia |
Zgodnie z programem wychowania przedszkolnego. Mogą być realizowane zajęcia dodatkowe. Zajęcia specjalistyczne wynikające z potrzeb dzieci. |
|
Kadra placówki |
Dyrektor. W zależności od wielkości przedszkola, godzin funkcjonowania oraz potrzeb dzieci zatrudniana jest odpowiednia liczba pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych. Przykładowo w przedszkolu trzyoddziałowym funkcjonującym 10 h dziennie zatrudniony jest dyrektor, 6 nauczycieli, dwóch pracowników kuchni, dozorca, 3 woźne oddziałowe, kierownik gospodarczy, sekretarka, pomoc nauczyciela w sytuacji grupy liczącej co najmniej polowe 3- latków. |
Może być powołany kierownik punktu przedszkolnego (w niepublicznych obowiązkowo jest powoływany). Zwyczajowo zatrudnia się 1-2 nauczycieli, woźną oddziałową, specjalistę – w razie potrzeb, kucharkę – jeśli funkcjonuje kuchnia. Pozostałą obsługę świadczy macierzysta szkoła lub przedszkole. |
Nadzór pedagogiczny |
Do punktów przedszkolnych mają zastosowanie te same przepisy dotyczące nadzoru pedagogicznego, jak do przedszkoli. Dotyczy to również niepublicznych placówek. |
|
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna |
Dzieci objęte są pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Dotyczy to również niepublicznych placówek. |
|
Podstawa programowa |
Realizacja podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Dotyczy to również niepublicznych placówek. |
NIEPUBLICZNE PUNKTY PRZEDSZKOLNE
W tekście zawarto wskazówki dotyczące niepublicznych punktów przedszkolnych.
Przeczytaj także:
- Przekształcenie oddziału zamiejscowego w przedszkole
- Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w punkcie przedszkolnym
- Ile grup można utworzyć w punkcie przedszkolnym?
- Żłobek tak, ale przedszkole już nie – z jakimi formami opieki możne sąsiadować punkt przedszkolny
- Nauczyciel punktu przedszkolnego może pracować w godzinach ponadwymiarowych
- Pracodawca dla nauczycieli punktu przedszkolnego
- Kto ustala czas pracy i wymiar zajęć publicznego punktu przedszkolnego?
- Urlop wypoczynkowy nauczyciela zatrudnionego w punkcie przedszkolnym
- Ustawy z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2023 r. poz. 900 ze zm.) – art. 13, art. 15, art. 32, art. 72, art. 80, art. 102.
- Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.).
- Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 530).
- Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2023 r. poz. 1465).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 28 sierpnia 2017 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz. U. z 2020 r. poz. 1520).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań ochrony przeciwpożarowej, jakie musi spełniać lokal, w którym są prowadzone oddział przedszkolny lub oddziały przedszkolne zorganizowane w szkole podstawowej albo jest prowadzone przedszkole utworzone w wyniku przekształcenia oddziału przedszkolnego lub oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkole podstawowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1531).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2019 r. poz. 502 ze zm).