Napoje i środki czystości w przedszkolu – co jest obowiązkiem, a co dobrą wolą

W placówkach oświatowych, takich jak przedszkola i szkoły, często pojawiają się pytania o obowiązki dyrektora jako pracodawcy w zakresie zapewnienia napojów i środków czystości pracownikom. Czy trzeba codziennie serwować herbatę? Czy nauczycielowi należy się kawa? Czy przedszkolny palacz c.o. powinien dostawać mleko? Obowiązki te wynikają z przepisów prawa pracy, które jasno określają, co jest konieczne ze względu na stan bezpieczeństwa i higieny pracy oraz potrzeby fizjologiczne pracowników. Obowiązkiem dyrektora jest zadbanie zarówno o pracowników szkoły i przedszkola, jak i o warunki wpływające pośrednio na bezpieczeństwo dzieci i ich komfort w codziennym środowisku edukacyjnym.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Jakie napoje i środki czystości muszą być zapewnione nauczycielom i pracownikom przedszkolnym.
- Kiedy należy zapewnić ciepłe napoje w ramach przepisów BHP.
- Dlaczego herbata i mleko nie są świadczeniami obowiązkowymi.
- Kiedy warunki pracy wymagają napojów profilaktycznych.
- Jakie obowiązki dyrektor ma wobec stanu higienicznego i komfortu pracowników szkoły.
- Jak zapewnienia bezpieczeństwa kadry wpływają na zdrowie i życie wszystkich w placówce.
- Co wynika z przepisów prawa pracy i rozporządzeń wykonawczych.
Woda i napoje – obowiązek wynikający z przepisów
Dyrektor jako pracodawca ma obowiązek zapewnić wszystkim pracownikom – zarówno nauczycielom, jak i pracownikom niepedagogicznym – dostęp do wody zdatnej do picia oraz, w określonych przypadkach, do innych napojów (np. ciepłych lub specjalistycznych).
Obowiązek ten wynika z art. 232 Kodeksu pracy oraz § 112 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów BHP. Ilość, rodzaj i temperatura napojów muszą być dostosowane do warunków pracy i potrzeb fizjologicznych.
Kiedy trzeba podawać więcej niż wodę?
Obowiązek zapewnienia innych niż woda napojów powstaje w przypadku pracy w warunkach szczególnie uciążliwych. Przykładowo:
- praca na zewnątrz przy temperaturze poniżej 10°C lub powyżej 25°C,
- praca w mikroklimacie zimnym lub gorącym (WCI > 1000 lub WBGT > 25°C),
- wydatek energetyczny przekraczający 1000 kcal (kobiety) lub 1500 kcal (mężczyźni),
- temperatura w miejscu pracy przekraczająca 28°C z przyczyn atmosferycznych.
W przedszkolu dotyczy to np. pracowników porządkowych, kuchni lub nauczycieli prowadzących zajęcia na placu zabaw w upalne lub zimowe dni. Zapewnienie im ciepłych napojów wspiera ich efektywność i chroni zdrowie i życie.
Czy trzeba kupować kawę i herbatę dla każdego?
Nie. Przepisy nie przewidują obowiązku zaopatrywania nauczycieli ani innych pracowników w kawę, herbatę, mleko czy soki – chyba że wynika to z regulaminu pracy lub utrwalonego zwyczaju.
Jeśli w przedszkolu przyjęło się, że nauczycielom i pracownikom przedszkolnym udostępniana jest herbata, należy taką praktykę uwzględnić w przepisach wewnętrznych. W przeciwnym razie nie jest to obowiązkiem pracodawcy.
Środki higieniczne – podstawy i rozszerzenia
Obowiązkiem pracodawcy – czyli dyrektora przedszkola lub szkoły – jest również zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków higieniczno-sanitarnych. Zalicza się do tego:
- mydło i środki myjące,
- ręczniki papierowe lub suszarki,
- sprawne i czyste urządzenia sanitarne,
- ewentualnie specjalistyczne środki czystości (np. dla personelu kuchennego czy konserwatorów).
Nie jest jednak wymagane, by każdy pracownik miał przydzieloną określoną ilość tych środków. Wystarczy, że są dostępne w pomieszczeniach higienicznych, np. łazienkach dla pracowników. Takie minimum to podstawa zapewnienia stanu bezpieczeństwa i higieny w całej placówce, co ma również wpływ na bezpieczeństwo dzieci.
Dlaczego te obowiązki są ważne także dla dzieci?
Choć obowiązki te formalnie dotyczą nauczycieli i pracowników szkoły czy przedszkola, mają one realny wpływ również na uczniów. Dobrze zaopatrzone zaplecze higieniczne i możliwość nawodnienia pracowników to nie tylko kwestia komfortu – to również kwestia zapewnienia bezpieczeństwa całej społeczności szkolnej, w tym dzieci.
Pracownik niedostatecznie nawodniony, przegrzany lub wyziębiony nie jest w stanie właściwie zareagować w sytuacji awaryjnej. Dlatego minimalne standardy BHP są ściśle powiązane z troską o zdrowie i życie uczniów oraz jakość edukacji i opieki.
Podsumowanie: Dyrektor przedszkola lub szkoły nie musi spełniać wszystkich oczekiwań pracowników, ale musi realizować to, co nakazują przepisy. Obowiązkiem jest zapewnienie wody zdatnej do picia, odpowiednich napojów w warunkach szczególnych, a także środków higienicznych i urządzeń sanitarnych. To obowiązki wynikające z przepisów BHP, których celem jest nie tylko ochrona zdrowia pracowników, ale też zapewnienia bezpieczeństwa dzieci w codziennym funkcjonowaniu placówki. Działania w tym zakresie powinny być świadome, systemowe i oparte o aktualny stan prawny – bo bezpieczeństwo zaczyna się od podstaw.
- Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2025 r. poz. 277) - art. 232, art. 233.
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.) - § 112.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. z 1996 r. nr 60, poz. 279).
Podobne artykuły
Zobacz również
Aktualny numer
