Artykuły

• Jak zatrudniać nauczyciela początkującego od roku szkolnego 2025/2026 – nowe wytyczne dla dyrektorów szkół i przedszkoli

  Rok szkolny 2025/2026 będzie punktem zwrotnym dla procedur związanych z zatrudnianiem nauczycieli – zarówno tych pracujących w szkołach, jak i nauczycieli przedszkoli – którzy dopiero rozpoczynają pracę w zawodzie. Nowelizacja Karty Nauczyciela wprowadza zmiany, które wymuszą na dyrektorach szkół i dyrektorach przedszkoli oraz działach kadr dokładne przeanalizowanie dotychczasowych procedur. Skrócenie okresu pierwszej umowy o pracę, przyspieszenie terminu dokonania pierwszej oceny pracy oraz nowe wymagania wobec osób bez przygotowania pedagogicznego – to tylko część nadchodzących modyfikacji. Zmiany obejmą także przepisy przejściowe, co oznacza, że przez pewien czas będą obowiązywać dwa równoległe systemy zatrudniania nauczycieli początkujących – w zależności od momentu rozpoczęcia pracy w szkole lub przedszkolu. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Jakie zmiany wprowadza nowelizacja Karty Nauczyciela w zakresie zatrudniania nauczycieli początkujących od 1 września 2025 r. Na czym polegają różnice między dotychczasowymi a nowymi zasadami zatrudniania nauczyciela szkoły lub przedszkola. Jakie przepisy przejściowe obowiązują nauczycieli już pracujących. Kiedy dyrektor szkoły lub dyrektor przedszkola ma prawo zawrzeć umowę na czas nieokreślony. Jakie wzory dokumentów i umów będą stosowane po wejściu w życie zmian.

• Wczesne wspomaganie rozwoju w niepublicznym przedszkolu – warunki organizacyjne i kwalifikacje kadry

  Niepubliczne przedszkola, które dysponują odpowiednią kadrą i zapleczem lokalowym, mogą realizować zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju (WWR). Przepisy określają zarówno formalne wymogi dotyczące placówki, jak i szczegółowe kwalifikacje specjalistów prowadzących zajęcia. Warto wiedzieć, że wymóg ukończenia studiów podyplomowych w zakresie WWR zależy od kierunku ukończonych studiów i momentu ich realizacji. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Czy niepubliczne przedszkole może prowadzić WWR. Jakie warunki organizacyjne musi spełnić placówka. Jakie kwalifikacje są wymagane od specjalistów prowadzących WWR. Czy każdy logopeda, pedagog specjalny i psycholog mogą prowadzić te zajęcia. Kiedy konieczne jest dodatkowe przygotowanie w formie studiów podyplomowych.

• Likwidacja niepublicznego przedszkola a rozliczenie dotacji po aktualizacji stawek – zasady i procedury

  Zakończenie działalności przedszkola w trakcie roku budżetowego wiąże się z koniecznością rozliczenia dotacji otrzymanej od jednostki samorządu terytorialnego. W praktyce pojawia się pytanie, co w sytuacji, gdy po likwidacji placówki następuje aktualizacja wysokości dotacji (np. po zmianie danych w PKD) – czy możliwe jest wyrównanie lub obowiązek zwrotu części środków, gdy przedszkole już nie funkcjonuje. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Jak rozliczyć dotację w przypadku likwidacji przedszkola w trakcie roku. Czy po likwidacji możliwe jest wyrównanie lub zwrot dotacji po aktualizacji stawek. Jakie są obowiązki organu prowadzącego w zakresie rozliczenia środków. Jakie są konsekwencje braku funkcjonowania placówki dla aktualizacji dotacji. Jakie przepisy regulują wykreślenie placówki z ewidencji oświatowej.

• Czy waga P98 (0,034) obejmuje również dzieci w niepublicznych punktach przedszkolnych?

  W systemie podziału części oświatowej subwencji ogólnej funkcjonują tzw. „wagi” – wskaźniki, które wpływają na wysokość środków przekazywanych jednostkom samorządu terytorialnego na finansowanie zadań oświatowych. Wagi te są różne w zależności od rodzaju placówki, typu ucznia, jego potrzeb edukacyjnych czy miejsca zamieszkania. Częstym źródłem wątpliwości jest rozróżnienie między wagami P97 i P98, a także ustalenie czy waga P98 o wartości 0,034 dotyczy również dzieci uczęszczających do niepublicznych punktów przedszkolnych. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Czym różnią się wagi P97 i P98 w systemie subwencji oświatowej. Jaka jest wartość wagi P98 i do kogo ma zastosowanie. Czy waga P98 obejmuje również dzieci w niepublicznych punktach przedszkolnych. Jakie przepisy regulują sposób podziału środków z subwencji. Jak wagi wpływają na wysokość dotacji dla niepublicznych form wychowania przedszkolnego.

• Wniosek do sądu o wgląd w sytuację rodzinną dziecka – jakie wymogi formalne musisz spełnić

  W pracy szkół i przedszkoli zdarzają się sytuacje, w których dobro dziecka może być zagrożone. Jeśli nauczyciele lub dyrektor poweźmie uzasadnione podejrzenie, że rodzice niewłaściwie wykonują władzę rodzicielską – mają obowiązkowy obowiązek podjąć działania. Jednym z najważniejszych narzędzi jest pismo skierowane do sądu o wgląd w sytuację rodzinną dziecka. Choć przepisy jasno wskazują obowiązek zawiadomienia sądu, nie regulują szczegółowo formy i trybu takiego wniosku. Warto więc wiedzieć, jakie są wymogi formalne, który sąd jest właściwy i czy rodzice powinni być informowani o tym kroku. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Kiedy przedszkole ma obowiązek kierować wniosek do sądu. Jakie elementy powinien zawierać wniosek o wgląd w sytuację rodzinną dziecka. Który sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy. W jakiej formie można złożyć zawiadomienie. Czy rodziców należy informować o złożeniu wniosku.

• Obowiązki przedszkola wobec rodziców dziecka w trakcie rozwodu – informowanie, zgody i upoważnienia

  Rozwód rodziców dziecka uczęszczającego do przedszkola często powoduje trudne sytuacje organizacyjne i formalne. Pojawiają się pytania o to, czy placówka powinna informować każdego z rodziców oddzielnie o wszystkich wydarzeniach dotyczących dziecka, kto podpisuje deklaracje i zgody, oraz jak postępować w przypadku rozbieżnych stanowisk rodziców. Szczególnie istotne jest prawidłowe stosowanie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zakresie władzy rodzicielskiej i reprezentacji dziecka. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Czy przedszkole musi informować oddzielnie każdego z rodziców o sprawach dziecka. Kto może podpisywać deklaracje i zgody dotyczące dziecka. Jakie znaczenie ma pełnia lub ograniczenie władzy rodzicielskiej. Czy rodzic może zakazać wydawania dziecka osobom upoważnionym przez drugiego rodzica. Jak przedszkole powinno postępować w przypadku rozbieżnych decyzji rodziców. W jakich sytuacjach dyrektor może zawiadomić sąd opiekuńczy.

• Uchwała rady pedagogicznej w przedszkolu po wynikach nadzoru: terminy i obowiązki dyrektora

  Jako dyrektor przedszkola odpowiadasz nie tylko za przygotowanie i realizację nadzoru pedagogicznego, lecz także za to, by rada pedagogiczna uchwaliła sposób wykorzystania jego wyników do doskonalenia pracy przedszkola. Kluczowa jest tu kompletność danych – czyli formalne przedstawienie wyników i wniosków radzie do 31 sierpnia. Poniżej znajdziesz uporządkowane wytyczne: kiedy wyniki uznaje się za kompletne, w jakim oknie czasowym rada przedszkola powinna podjąć uchwałę oraz dlaczego rozmowy w trakcie roku – choć potrzebne – nie zastępują ustawowego obowiązku. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Kiedy wyniki nadzoru pedagogicznego w przedszkolu uznaje się za kompletne i gotowe do procedowania przez radę. Na jakiej podstawie prawnej rada pedagogiczna podejmuje uchwałę o sposobie wykorzystania wyników nadzoru. W jakim przedziale czasowym po 31 sierpnia rada przedszkola powinna przyjąć uchwałę. Jakie obowiązki ma dyrektor przedszkola w zakresie przedstawienia wyników i wniosków z nadzoru do 31 sierpnia. W jaki sposób uchwała rady wpływa na plan nadzoru pedagogicznego na nowy rok szkolny. Dlaczego bieżące rozmowy o wynikach w trakcie roku są potrzebne, ale nie zastępują formalnej uchwały. Jak wygląda ścieżka „krok po kroku” dla dyrektora: prezentacja wyników, uchwała, aktualizacja planu i monitorowanie. Co zrobić w placówkach, w których nie tworzy się rady pedagogicznej i jak wtedy spełnić wymogi formalne.

• Czy dyrektor przedszkola może udostępnić rodzicowi umowę o przyjęcie dziecka?

  W praktyce przedszkoli często pojawiają się sytuacje, w których jeden z rodziców chce uzyskać dostęp do dokumentów dotyczących dziecka. Bywa, że wynika to z podejrzeń o nieprawidłowości, np. podrobienie podpisu na umowie. W takich przypadkach dyrektor przedszkola musi postępować zgodnie z prawem rodzinnym, uwzględniając prawa i obowiązki obojga rodziców. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Czy rodzic ma prawo wglądu w umowę zawartą między drugim rodzicem a przedszkolem. Jakie znaczenie ma fakt posiadania władzy rodzicielskiej. W jakich sytuacjach dyrektor może odmówić udostępnienia dokumentu. Jaką rolę pełni dyrektor w przypadku sporu między rodzicami. Na co zwrócić uwagę przed udostępnieniem dokumentacji.

• Weryfikacja niekaralności w szkole i przedszkolu od 1 września 2025 r.

  Choć tzw. „Ustawa Kamilka 2025” została uchwalona, jej regulacje nie weszły w życie z początkiem roku szkolnego 2025/2026. W praktyce dyrektorzy szkół i przedszkoli nadal muszą stosować dotychczasowe, bardziej restrykcyjne zasady sprawdzania niekaralności przy zatrudnianiu nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych. Poniżej wyjaśniamy, jakie zmiany przewiduje nowelizacja, dlaczego jeszcze nie obowiązuje oraz jak w międzyczasie prawidłowo prowadzić weryfikację kandydatów. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Kiedy ustawa Kamilka 2025 zacznie obowiązywać. Jakie ułatwienia przewidziano dla nauczycieli w zakresie zaświadczeń z KRK przy ponownym zatrudnieniu do 8 miesięcy. Czy obowiązek sprawdzenia kandydata do pracy w przedszkolu w rejestrze sprawców przestępstw na tle seksualnym ulegnie zmianie. Jakie preferencje dotyczą pracowników niepedagogicznych przy ponownym zatrudnieniu u tego samego pracodawcy do 2 lat łącznego zatrudnienia. Jak weryfikować niekaralność do czasu ogłoszenia nowelizacji według dotychczasowych zasad. Kiedy nie trzeba ponownie sprawdzać niekaralności przy przedłużeniu umowy w drodze porozumienia stron. Jakie dokumenty szkoła powinna żądać od kandydatów w okresie przejściowym.

• Zastępstwo w innej grupie przedszkolnej – jakie zasady obowiązują dyrektora?

  W przypadku długotrwałej nieobecności nauczyciela przedszkola, np. z powodu zwolnienia lekarskiego lub urlopu, dyrektor musi zapewnić ciągłość pracy z dziećmi. Jednym z rozwiązań jest czasowe przeniesienie innego nauczyciela do grupy, w której brakuje kadry. Zmiana ta może jednak wymagać spełnienia określonych warunków formalnych. W artykule wyjaśniamy, kiedy potrzebna jest zgoda nauczyciela na zmianę grupy, jak rozróżnić stanowiska pracy na podstawie przepisów Karty Nauczyciela oraz jakie działania dokumentacyjne należy podjąć. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Kiedy dyrektor przedszkola może przenieść nauczyciela do innej grupy bez jego zgody. Czym różni się zmiana grupy od zmiany stanowiska pracy nauczyciela. Jakie są kategorie stanowisk pracy nauczycieli przedszkola według Karty Nauczyciela. W jakich przypadkach przeniesienie wymaga pisemnej zgody nauczyciela. Jakie są obowiązki formalne dyrektora przy czasowym przesunięciu nauczyciela. Na co należy zwrócić uwagę, by nie naruszyć przepisów prawa pracy i oświaty.

• Opinia burmistrza w sprawie spełniania wymagań sanitarno-lokalowych przez klub dziecięcy – terminy, procedura i wymagane załączniki

  Planując otwarcie klubu dziecięcego na podstawie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, przedsiębiorca musi uzyskać m.in. opinię burmistrza (wójta, prezydenta miasta) potwierdzającą spełnianie wymagań sanitarno-lokalowych. Warto wiedzieć, jaki jest termin na jej wydanie, z jakich przepisów to wynika oraz jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Jaki jest termin na wydanie opinii burmistrza w sprawie spełniania wymagań sanitarno-lokalowych. Z jakich przepisów wynika procedura wydania opinii. Jakie dokumenty są wymagane obowiązkowo, a jakie fakultatywnie. Jakie warunki lokalowe i sanitarne musi spełniać klub dziecięcy. Jakie są różnice w potwierdzaniu wymagań sanitarno-lokalowych dla klubów dziecięcych i żłobków.

• Uprawnienia dyrektora przedszkola w sprawie uchwał rady pedagogicznej

  Dyrektor przedszkola ma obowiązek realizować uchwały rady pedagogicznej, ale tylko wówczas, gdy mieszczą się one w granicach ustawowych kompetencji tego organu i pozostają w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Co jednak w sytuacji, gdy przyjęta uchwała narusza prawo? Dyrektor może wówczas podjąć działania, jednak nie może samodzielnie uchylić dokumentu. Ustawodawca jasno określa, jakie kroki może wykonać dyrektor, a jakie należą wyłącznie do kompetencji organu nadzoru pedagogicznego. W tym opracowaniu wyjaśniamy krok po kroku, w jaki sposób można wstrzymać wykonanie uchwały, kiedy trzeba poinformować odpowiednie instytucje oraz czym w praktyce różni się „wstrzymanie wykonania” od „uchylenia uchwały”. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Jakie obowiązki ma dyrektor przedszkola przy realizacji uchwał rady pedagogicznej. W jakich okolicznościach możliwe jest wstrzymanie wykonania uchwały. Jak wygląda procedura zawiadamiania organu prowadzącego i organu nadzoru pedagogicznego. Kto ma wyłączne prawo do uchylenia uchwały rady pedagogicznej. Na czym polega różnica między wstrzymaniem a uchyleniem uchwały.

• Przyjmowanie dzieci na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju – zasady, rejonizacja i finansowanie

  Wczesne wspomaganie rozwoju (WWR) to forma wsparcia przeznaczona dla dzieci z niepełnosprawnościami, realizowana od momentu wykrycia niepełnosprawności aż do rozpoczęcia nauki w szkole. Rodzice często zastanawiają się, czy w przypadku tej formy pomocy istnieje obowiązek przyjęcia dziecka w danej placówce, czy obowiązuje tzw. rejonizacja, a także jak wygląda kwestia finansowania zajęć. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Czy placówki prowadzące WWR muszą przyjąć każde zgłaszane dziecko. Czy obowiązuje rejonizacja przy naborze na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju. Jakie są zasady wyboru ośrodka przez rodziców. W jaki sposób finansowane są zajęcia WWR. Kiedy konieczne jest zawarcie porozumienia międzygminnego lub między placówkami.

• Jak prawidłowo wykazać w SIO dzieci z niepełnosprawnościami w punktach przedszkolnych – zasady stosowania wag subwencyjnych

  W Systemie Informacji Oświatowej (SIO) każdemu dziecku objętemu wychowaniem przedszkolnym przypisuje się odpowiednie wagi subwencyjne. Wagi te mają bezpośredni wpływ na wysokość środków przekazywanych gminie w ramach części oświatowej subwencji ogólnej, a w konsekwencji – na wysokość dotacji dla placówek. W przypadku dzieci z niepełnosprawnościami, w tym z autyzmem, zespołem Aspergera czy niepełnosprawnościami sprzężonymi, stosuje się zarówno wagi wynikające z rodzaju niepełnosprawności, jak i z innych cech dziecka lub placówki. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Jakie znaczenie mają poszczególne wagi P73, P74, P89, P94, P96 i P98. Kiedy stosuje się wagę P89 dla dzieci z autyzmem i niepełnosprawnościami sprzężonymi. Dlaczego to samo dziecko może być wykazane w kilku wagach jednocześnie. Jakie czynniki wpływają na przypisanie danej wagi. Jakie przepisy regulują sposób wykazywania dzieci w SIO.

• Czy pedagog specjalny może prowadzić zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju w ramach pensum?

  Wielu dyrektorów i nauczycieli zastanawia się, czy zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (WWR) mogą być realizowane przez pedagoga specjalnego w ramach jego obowiązkowego wymiaru godzin pracy, czy muszą być traktowane jako dodatkowe godziny ponad pensum. Odpowiedź wynika wprost z obowiązujących przepisów i pozwala na elastyczną organizację pracy w przedszkolach oraz szkołach. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Czy zajęcia WWR mogą być prowadzone w ramach pensum pedagoga specjalnego. Jakie przepisy regulują tę kwestię. W jakich placówkach pedagog specjalny może realizować WWR. Co oznacza realizacja zajęć „w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin”. Jakie korzyści dla organizacji pracy przedszkola lub szkoły daje takie rozwiązanie.

• Awans zawodowy w przedszkolu publicznym i niepublicznym w roku szkolnym 2025/2026 – kompendium wiedzy

  Nowy rok szkolny, nowe zasady. Od 1 września 2025 r. w życie wchodzą zmiany w Karcie Nauczyciela, które znacząco wpłyną na przebieg awansu zawodowego nauczycieli przedszkoli. Skrócenie okresu zatrudnienia na czas określony, wcześniejsze terminy oceny pracy, a także nowe obowiązki dyrektora – to tylko niektóre z nowości. W naszym kompendium omawiamy szczegółowo, jak krok po kroku przeprowadzić nauczyciela przez ścieżkę awansu, zarówno w przedszkolu publicznym, jak i niepublicznym. Dowiedz się, co się zmienia, kogo obejmują nowe przepisy i jak dostosować procedury w Twojej placówce do nowych wymogów prawa. Z tego artykułu dowiesz się m.in.: Jak od 1 września 2025 r. zmieniają się zasady awansu zawodowego nauczycieli przedszkoli publicznych i niepublicznych. Na czym polega skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego na czas określony i kogo obejmuje ta zmiana. W jaki sposób przyspieszony zostanie termin pierwszej oceny pracy nauczyciela rozpoczynającego przygotowanie do zawodu. Jakie inne modyfikacje wprowadza nowelizacja Karty Nauczyciela w zakresie awansu zawodowego. Jak krok po kroku wygląda ścieżka awansu od nauczyciela początkującego do mianowanego. Jakie obowiązki w procesie awansu spoczywają na dyrektorze przedszkola jako organizatorze przygotowania do zawodu. Jakie są zasady zatrudniania i oceny pracy nauczyciela w przedszkolu samorządowym, niesamorządowym i niepublicznym. Kiedy i w jakim trybie przeprowadza się obserwację zajęć oraz lekcję pokazową. Jak wygląda procedura ustalania pierwszej i drugiej oceny pracy po zmianach w prawie. W jaki sposób ustalić termin zakończenia przygotowania do zawodu i kiedy możliwe jest jego skrócenie. Jak przygotować dokumentację awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego i dyplomowanego. Jakie wymagania należy spełnić, aby uzyskać pozytywną opinię komisji egzaminacyjnej lub kwalifikacyjnej. Na czym polega awans zawodowy na tzw. starych zasadach i do kiedy można go zakończyć.