Dokumentowanie wypadku w przedszkolu

( II ) Postępowanie powypadkowe zgodnie z przepisami

O dokumentach tworzonych w ramach postępowania powypadkowego decydują przepisy prawa i przepisy wewnętrzne (zgodne z przepisami procedury postępowania w razie wypadku dziecka lub pracownika). Ważne jest, aby to postępowanie przebiegło zgodnie z przepisami, a dokumentacja powypadkowa była sporządzona rzetelnie, gdyż od tego zależy, czy poszkodowana w wypadku osoba będzie miała prawo do świadczeń odszkodowawczych.

W przedszkolu wypadkowi może ulec dziecko będące pod opieką przedszkola lub pracownik przedszkola. Postępowanie w razie wypadku osoby pozostającej pod opieką przedszkola
regulują przepisy rozdziału 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Zgodnie z § 52 rozporządzenia MENiS w sprawach w nim nieuregulowanych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, dostosowując je do wypadków osób pozostających pod opieką przedszkola. Sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania określa rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.

( II ) Dokumentowanie działań związanych z wypadkiem

Postępowanie powypadkowe wymaga tworzenia wielu dokumentów. Jednym z nich jest dokument potwierdzający zgłoszenie wypadku. Niezależnie od tego, kto uległ wypadkowi w przedszkolu, dyrektor powinien być niezwłocznie powiadomiony o tym fakcie. W przypadku gdy wypadkowi ulegnie pracownik, zgłoszenia dokonuje poszkodowany (jeśli stan jego zdrowia na to pozwala) lub inna osoba, która takie zdarzenie zauważyła (art. 211 pkt 6 kp). W przypadku gdy wypadkowi ulegnie dziecko, powiadamia dyrektora każdy, kto powziął wiadomość o wypadku (§ 40 rozporządzenia MENiS z 31 grudnia 2002 r.). Zgłoszenie wypadku powinno być dokonane niezwłocznie w formie ustnej, a następnie w formie pisemnej.

Osoba, która zajmuje się poszkodowanym w wypadku dzieckiem, powinna przygotować informację o zapewnieniu opieki i udzielonej dziecku pomocy. Dokument ten będzie potrzebny zespołowi powypadkowemu do sporządzenia odpowiedniego zapisu w protokole powypadkowym (pkt 4 wzoru protokołu stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia MENiS).

( II ) Zabezpieczenie miejsca wypadku

Kolejną czynnością wymagającą udokumentowania jest zabezpieczenie miejsca wypadku. Potwierdzeniem wykonania tej czynności może być notatka służbowa opisująca usytuowanie przedmiotów, które spowodowały wypadek, albo dokumentacja zdjęciowa sporządzona tuż po wypadku, ułatwiająca odtworzenie okoliczności, przebiegu i ustalenie przyczyn wypadku.

Przedszkole, w którym wydarzył się wypadek, powinno potwierdzić w formie pisemnej wypełnienie obowiązku poinformowania o nim:

1. w przypadku wypadku dziecka

• rodziców,
• radę rodziców,
• pracownika służby bhp oraz społecznego inspektora pracy,
• organu prowadzącego przedszkole,
• prokuratora i kuratora oświaty (wypadek śmiertelny, ciężki i zbiorowy), 
• państwowego inspektora sanitarnego (wypadek, do którego doszło w wyniku zatrucia);

2. w przypadku wypadku pracownika

• właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora (wypadek przy pracy śmiertelny, ciężki lub zbiorowy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, a mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy (art. 234 § 2 kp). Zaniechanie obowiązku powiadomienia o wypadku przy pracy wymienionych organów, w tym właściwego okręgowego inspektora pracy, stanowi wykroczenie z art. 283 § 2 pkt 6 kp i jest zagrożone karą.

ZASTOSUJ Powiadomienia mogą być przekazane drogą telefoniczną, a dokumentem potwierdzającym ‒ notatki służbowe.

Po dokonaniu wymienionych czynności należy przystąpić do utworzenia zespołu powypadkowego, którego celem będzie przeprowadzenie postępowania powypadkowego. Formę powołania zespołu powypadkowego ustala dyrektor przedszkola. Dokumentem potwierdzającym powołanie zespołu może być zarządzenie dyrektora.

( II ) Działania zespołu powypadkowego

Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, w szczególności:

1. dokonać oględzin miejsca wypadku oraz zbadać okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
2. jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku,
3. wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego pracownika, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,
4. zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku,
5. zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
6. zebrać inne dowody dotyczące wypadku,
7. dokonać prawnej kwalifikacji wypadku pracownika,
8. określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.

Wykonywane czynności powinny być odpowiednio dokumentowane.

( II ) Protokół powypadkowy

Z dochodzenia powypadkowego zespół sporządza protokół powypadkowy nie później niż w ciągu 14 dni od daty zgłoszenia wypadku i przekazuje niezwłocznie do zatwierdzenia dyrektorowi przedszkola (pracodawcy). Procedowanie w sprawie sporządzenia i zatwierdzenia protokołu powypadkowego regulują: § 43–49 rozporządzenia MENiS oraz § 9‒15 rozporządzenia RM. Wzór protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy został określony w załączniku do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 24 maja 2019 r. Wzór protokołu powypadkowego po przeprowadzonym postępowaniu dotyczącym wypadku dziecka określa załącznik nr 1 do rozporządzenia MENiS z 31 grudnia 2002 r. Do protokołu powinien być załączony komplet niezbędnych dokumentów związanych z wypadkiem (notatki z wyjaśnień, informacje od świadków, opinie lekarzy i innych specjalistów, zebrane w trakcie postępowania wyjaśniającego materiały i dokumenty, a także ewentualne szkice lub fotografie miejsca wypadku).

Na stronie www.przedszkole.wip.pl znajdziesz:

• Wzór protokołu powypadkowego.

( II ) Załączniki do protokołu

Do dokumentacji powypadkowej powinny zostać włączone również przekazane przez rodziców poszkodowanego dziecka lub przez poszkodowanego pracownika uwagi i zastrzeżenia oraz odrębne zdanie złożone przez członka zespołu powypadkowego. Załączniki te stanowią integralną część protokołu powypadkowego.

Protokół jest podstawą do ustalenia uprawnień do świadczeń odszkodowawczych dla poszkodowanego lub jego rodziny. Celem postępowania powypadkowego jest także określenia i zastosowania środków niezbędnych do zapobieżenia podobnym wypadkom w przyszłości. Dyrektor przedszkola powinien omówić z pracownikami okoliczności i przyczyny wypadków i ustalić te środki. Czynności te dokumentują protokoły z zebrań oraz wydane przez dyrektora zalecenia profilaktyczne.

Dokumentami związanymi z wypadkami w przedszkolu są prowadzone przez dyrektora rejestry wypadków. Podstawą gromadzonych w nich informacji są protokoły powypadkowe. Zgodnie z § 50 rozporządzenia MENiS oraz § 16 ust. 1 rozporządzenia RM dyrektor przedszkola (pracodawca) obowiązany jest prowadzić na ich podstawie:

• rejestr wypadków osób pozostających pod opieką przedszkola (załącznik nr 2 do rozporządzenia MENiS),
• rejestr wypadków przy pracy (§ 16 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów).

Protokół powypadkowy jest niewątpliwie najważniejszym dokumentem, ale nie stanowi on pełnej dokumentacji dotyczącej wypadków.

RAMKA NA CAŁĄ SZEROKOŚĆ

W ramach prowadzonego postępowania powypadkowego należy odpowiednio udokumentować:

1)      zgłoszenie wypadku (§ 40 rozporządzenia MENiS z 31 grudnia 2002 r. oraz art. 211 pkt 6 kp i § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r.),

2)      zawiadomienie o wypadku odpowiednich osób i organów (§ 41 rozporządzenia MENiS oraz art. 234 § 2 kp),

3)      zabezpieczenie miejsca wypadku (§ 42 rozporządzenia MENiS oraz § 3 rozporządzenia Rady Ministrów),

4)      powołanie zespołu powypadkowego (§ 43 rozporządzenia MENiS oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów),

5)      czynności prowadzone w ramach postępowania powypadkowego (§ 43 ust. 2 rozporządzenia MENiS oraz § 7 i § 12 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów),

6)      czynności związane ze sporządzeniem i zatwierdzeniem protokołu powypadkowego (§ 44–49 rozporządzenia MENiS oraz § 9‒15 rozporządzenia Rady Ministrów),

7)      wypracowanie wniosków i zaleceń profilaktycznych (§ 51 rozporządzenia MENiS oraz art. 234 § 1 kp),

8)      zarejestrowanie wypadku (§ 50 rozporządzenia MENiS oraz art. 234 § 1 i § 16 rozporządzenia Rady Ministrów).

PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNE, PUNKTY PRZEDSZKOLNE

Porada ma zastosowanie także do przedszkoli niepublicznych i innych niepublicznych form wychowania przedszkolnego.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. ‒ Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1320).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. z 2009 r. nr 105, poz. 870).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 ze zm.).
• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 24 maja 2019 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1071).

Bożena Winczewska

w latach 1995−2007 dyrektor Wydziału Wychowania i Kształcenia Specjalnego Kuratorium Oświaty w Warszawie, specjalista prawa oświatowego