Odpowiedzialność nowego organu prowadzącego za nieprawidłowości w zakresie dotacji

Zgodnie z art. 168 ust. 1 UPO osoby prawne i osoby fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek.

Zgłoszenie do ewidencji zawiera w szczególności oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę lub placówkę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby (art. 168 ust. 4 UPO). W przypadku zmiany organu prowadzącego przedszkole wniosek o zmianę danych, o których mowa w art. 68 ust. 4 pkt 1, składa, nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem zmiany organu prowadzącego, osoba dotychczas prowadząca szkołę lub placówkę. Zmiana organu prowadzącego następuje z dniem dokonania wpisu tej zmiany do ewidencji (art. 168 ust. 14 UPO).

Dotacja przedszkolna powinna być wydatkowana zgodnie z zasadami określonymi w art. 35 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych. Zasady przeprowadzania kontroli wykorzystania dotacji zgodnie z przeznaczeniem przez organ dotujący określa zaś art. 36 tej ustawy. Z art. 36 ust. 5 ww. ustawy wynika, że kontrola może obejmować okres 5 lat budżetowych poprzedzających rok budżetowy, w którym jest ona przeprowadzana. Oznacza to, że niezależnie od tego, iż np. w 2024 roku nastąpiła zmiana organu prowadzącego, kontrola wykorzystania dotacji zgodnie z przeznaczeniem może obejmować 5 lat wstecz, a więc także okres, gdy placówka podlegała innemu organowi prowadzącemu. Zatem odpowiedzialność za pobranie i wykorzystanie dotacji zgodnie z przepisami ponosi przedszkole jako podmiot dotowany.

Zgodnie z art. 252 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,

2) pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości

– podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowa w pkt 1 lub pkt 2.

By zniwelować ryzyko ponoszenia odpowiedzialności za działania lub zaniechania poprzedniego organu prowadzącego w zakresie otrzymywanej dotacji, kwestie odpowiedzialności i wzajemnych rozliczeń można uregulować w umowie cywilnoprawnej zawieranej pomiędzy nowym a poprzednim organem prowadzącym. Zawarcie takiej umowy jest dozwolone na gruncie przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 353¹ strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Przepisy nie określają procedury przekazywania dokumentacji przedszkola w związku ze zmianą organu prowadzącego. Dobra praktyka wskazuje, że powinno się to odbyć komisyjnie, z udziałem przedstawicieli obydwu organów prowadzących. Podczas komisyjnego przekazywania przedszkola powinno nastąpić protokolarne przekazanie w szczególności:

1) dokumentacji pracy dydaktyczno-wychowawczo-opiekuńczej przedszkola, w tym dzienników zajęć przedszkola, zatwierdzonych do użytku przedszkola programów wychowania przedszkolnego;

2) statutu przedszkola;

3) procedur, regulaminów;

4) ponadto, fakultatywnie:

a) dokumentacji dotyczącej rozliczenia dotacji,

b) upoważnień do dokonywania sprostowania błędu i oczywistej omyłki w dokumentacji przebiegu nauczania,

c) księgi inwentarzowej,

d) dokumentacji księgowej,

e) dokumentacji pracowniczej i kadrowej.