Rok szkolny 2025/2026 będzie punktem zwrotnym dla procedur związanych z zatrudnianiem nauczycieli – zarówno tych pracujących w szkołach, jak i nauczycieli przedszkoli – którzy dopiero rozpoczynają pracę w zawodzie. Nowelizacja Karty Nauczyciela wprowadza zmiany, które wymuszą na dyrektorach szkół i dyrektorach przedszkoli oraz działach kadr dokładne przeanalizowanie dotychczasowych procedur. Skrócenie okresu pierwszej umowy o pracę, przyspieszenie terminu dokonania pierwszej oceny pracy oraz nowe wymagania wobec osób bez przygotowania pedagogicznego – to tylko część nadchodzących modyfikacji. Zmiany obejmą także przepisy przejściowe, co oznacza, że przez pewien czas będą obowiązywać dwa równoległe systemy zatrudniania nauczycieli początkujących – w zależności od momentu rozpoczęcia pracy w szkole lub przedszkolu.

Każdemu nauczycielowi, który odbywa przygotowanie do zawodu, dyrektor wyznacza mentora. Funkcji tej nie można powierzyć dowolnej osobie — obowiązują konkretne wymogi oraz odrębne reguły powierzania i odwoływania. Warto też pamiętać, że zakres zadań mentora zależy od tego, czy przygotowanie do zawodu rozpoczęło się przed, czy po 1 września 2025 r. — po tej dacie stosuje się zaktualizowane obowiązki.

Wiele przedszkoli liczyło, że od roku szkolnego 2025/2026 łatwiej będzie zatrudniać specjalistów „spoza Karty Nauczyciela”. Na razie jednak nic się nie zmienia. Projekt nowelizacji Prawa oświatowego (druk sejmowy 1510), który miał rozszerzyć katalog zadań dla osób niebędących nauczycielami, utknął na etapie prac parlamentarnych. Dlatego od 1 września 2025 r. w przedszkolu publicznym nadal stosujemy dotychczasowe, wąskie brzmienie art. 15.

Ustawa Kamilka 2025 miała uprościć weryfikację niekaralności w oświacie: ograniczyć dublowanie formalności i przywrócić regułę z art. 10 ust. 8a KN (bez ponownego zaświadczenia z KRK, gdy nauczyciel wraca do tej samej szkoły po przerwie ≤ 8 miesięcy). Nadal obowiązywałaby kontrola w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, a dla pracowników nienauczycielskich przewidziano ułatwienie przy ponownym zatrudnieniu u tego samego pracodawcy (łączny czas umów ≤ 2 lata). Ustawa nie została jednak podpisana, więc nie weszła w życie. Na start roku 2025/2026 trzeba stosować dotychczasowe zasady: żądać KRK przy każdej nowej umowie; wyjątkiem jest jedynie przedłużenie tej samej umowy w drodze porozumienia stron.

Każda ocena pracy nauczyciela musi zawierać uzasadnienie, jednak żadne przepisy nie precyzują, jakie informacje powinny się w nim mieścić. Sprawdź, czy uzasadnienie oceny pracy nauczyciela może być sporządzone w formie tabeli i ograniczać się do wskazania liczby uzyskanych punktów.

Od początku roku szkolnego 2025/2026 zmienia się filozofia planowania doraźnych zastępstw. Celem modyfikacji w Karcie Nauczyciela jest ochrona realizacji pensum i ukrócenie praktyk, w których nauczyciel był kierowany na zastępstwo w czasie, gdy powinien prowadzić własne zajęcia. Poniżej wyjaśniamy, co dokładnie się zmienia, na czym polega wprowadzony zakaz i kiedy – mimo zakazu – zastępstwo nadal będzie możliwe.

Rok szkolny 2024/2025 był ostatnim, w którym nauczyciele zatrudnieni na podstawie mianowania nie korzystali z ustawowej osłony przed wypowiedzeniem z tytułu zbliżającego się wieku emerytalnego. Od 1 września 2025 r. mechanizm ochronny tej grupy nauczycieli jest wpisany do Karty Nauczyciela i obejmuje zarówno nauczycieli mianowanych, jak i zatrudnionych na czas nieokreślony. Poniżej wyjaśniamy skutki nowelizacji Karty Nauczyciela, kiedy ochrona nie znajdzie zastosowania oraz co pozostaje aktualne do końca obecnego roku szkolnego.

W przestrzeni kadr oświatowych coraz częściej pada pytanie: czy można już dziś zawierać z nauczycielami początkującymi umowy tylko na jeden rok szkolny? Ustawowa zmiana skracająca pierwszą umowę do 12 miesięcy została uchwalona, lecz – dopóki nie zostanie podpisana przez Prezydenta i ogłoszona w Dzienniku Ustaw – nie obowiązuje. Poniżej wyjaśniamy, jakie zasady stosować do 31 sierpnia 2025 r., jak będzie po 1 września 2025 r., kogo obejmą przepisy przejściowe i jak bezpiecznie poprowadzić rekrutacje oraz dokumenty.

Zmiana stanowiska z niepedagogicznego na pedagogicznego w przedszkolu publicznym wiąże się ze zmianami w wymiarze przysługującego urlopu. W związku z tym, że takie zmiany najczęściej następują od 1 września, ekspertka wyjaśnia, z jakiego wymiaru urlopu wypoczynkowego skorzysta do końca roku nauczyciel, który przed 1 września pracował jako pomoc nauczyciela.

Dyrektor przedszkola może utracić stanowisko przed upływem kadencji, ale jeżeli sam nie składa rezygnacji, to podstawą odwołania może być tylko takie przewinienie, które sprawia, że dalsze zajmowanie stanowiska zagraża dobru szkoły lub placówki. Sprawdź, jakie przyczyny w świetle orzecznictwa pozwalają na natychmiastowe pozbawienie dyrektora stanowiska kierowniczego.